Inne dźwięki - inna tożsamość? : żywotność geolektu a fala de Xálima przez pryzmat wartości i punktu widzenia zawartych w odróżniającej się mowie

Inne dźwięki - inna tożsamość? : żywotność geolektu a fala de Xálima przez pryzmat wartości i punktu widzenia zawartych w odróżniającej się mowie

Communities & Collections

Inne dźwięki - inna tożsamość? : żywotność geolektu a fala de Xálima przez pryzmat wartości i punktu widzenia zawartych w odróżniającej się mowie

Show full item record

dc.contributor.author	Dondelewski, Bartosz [SAP14017450]	pl
dc.contributor.editor	Muskat-Tabakowska, Elżbieta [SAP11003959]	pl
dc.contributor.editor	Borowski, Gabriel [SAP14008653]	pl
dc.contributor.editor	Cierpich, Agnieszka [USOS172472]	pl
dc.contributor.editor	Wąsala, Katarzyna [USOS64981]	pl
dc.date.accessioned	2016-12-16T09:09:22Z
dc.date.available	2016-12-16T09:09:22Z
dc.date.issued	2015	pl
dc.identifier.isbn	978-83-233-3939-7	pl
dc.identifier.uri	http://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/33879
dc.language	pol	pl
dc.rights	Dozwolony użytek utworów chronionych	*
dc.rights.uri	http://ruj.uj.edu.pl/4dspace/License/copyright/licencja_copyright.pdf	*
dc.title	Inne dźwięki - inna tożsamość? : żywotność geolektu a fala de Xálima przez pryzmat wartości i punktu widzenia zawartych w odróżniającej się mowie	pl
dc.title.alternative	Other sounds - other identity? : vitality of a fala de Xalima geolect through the prism of values and point of view in a differing way of speaking	pl
dc.type	BookSection	pl
dc.pubinfo	Kraków : Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego	pl
dc.description.physical	13-17	pl
dc.description.additional	Strona wydawcy: https://www.wuj.pl	pl
dc.abstract.pl	A fala, geolekt o korzeniach tkwiących w galicyjsko-portugalskim oraz asturyjsko-leońskim i używany w dolinie Xálima przez 5000-tysięczną społeczność na granicy hiszpańsko-portugalskiej, jest znany ze swojej wyjątkowej żywotności: ok. 90% mieszkańców stale się nim posługuje, podczas gdy inne geolekty używane niegdyś na granicy są dzisiaj właściwie wymarłe. Tradycyjnie przetrwanie a fala wiązano z jej wielowiekową izolacją. Teoria ta opiera się jednak na nielicznych zapiskach historycznych, które w żadnej mierze – w mojej opinii – nie są w stanie opisać dzisiejszej rzeczywistości. Wyjaśnienia żywotności geolektu należałoby w takim razie szukać w roli, jaką a fala pełni dzisiaj w społeczności. Za drugą – równie ważną – podstawę jej żywotności uważam jej właściwości fonetyczne. Są one wystarczająco wyraziste, jak przypuszczam, z punktu widzenia percepcji, aby móc aktywować mechanizmy budowania tożsamości i tym samym nadawać a fala rolę osi zbiorowej tożsamości (hipotetyczne "cechy nieprzynależności"), co miałoby swój skutek w różnicowaniu językowym i zachowaniu dialektu. Analizując materiał dialektalny prezentujący wymowę przedakcentowego <ch> oraz akcentowanego <ei> w dolinie Xálima i porównując ją z wymową charakterystyczną dla – dominującego na tym obszarze – extremeño, identyfikuję te fonemy jako domniemane cechy tożsamości społeczności a fala w kontaktach z sąsiadami mówiącymi po kastylijsku. Abstrahując od danych statystycznych mówiących o kolektywnym stosunku społeczności do swojej mowy, posługując się pojęciem punktu widzenia oraz badaniami z zakresu lingwistyki aksjologicznej, analizuję zbiorowe wartości kryjące się w samej nazwie geolektu (a fala), zamiennie używanej przez społeczność nazwie „chapurrau”, wywodzącej się od kastylijskiego czasownika oznaczającego "mówić nieskładnie, bełkotać" oraz w wybranych z literatury fragmentach wypowiedzi, które wyraźnie wskazują na nieutożsamianie się z takimi obszarami geokulturowymi, jak Ekstremadura, czy Kastylia, a nawet na wbudowany w językowy obraz świata mieszkańców Xálimy swoisty "podwójny" punkt widzenia siebie jako "obcych w oczach obcych" na zasadzie relacji kategorii. Wspomniane pojęcia i wypowiedzi niosą silny ładunek emocjonalny, aksjologiczny, który wskazuje, że społeczność postrzega siebie jako "pozytywnie innych" od sąsiadów. Wspomniane fonetyczne cechy nieprzynależności z punktu widzenia percepcji również są silnie nacechowane. W tak skonfigurowanej językowej i socjokulturowej rzeczywistości być może uprawniona byłaby teza o posiadaniu przez nie potencjalnego ładunku aksjologicznego, który byłby aktywowany podczas kontaktu z "obcym" rozpoczynając opracowany przez Breakwell łańcuch procesów tożsamościowych prowadzących do wzmacniania pozycji geolektu z Xálimy. W celu ustrukturyzowania i nadania fundamentu teoretycznego mojej hipotezie, proponuję dodać czynnik "mówić w inny sposób" do mechanizmu Identity Process Theory Glynis Breakwell, który wzmacniałby dwie zidentyfikowane przez badaczkę podstawy tożsamości ("identity principles"): odrębność od innych ("distinctiveness") i przynależność do społeczności ("belonging").	pl
dc.subject.pl	a fala	pl
dc.subject.pl	dialektologia	pl
dc.subject.en	a fala	pl
dc.subject.en	dialectology	pl
dc.description.publication	0,4	pl
dc.title.container	Punkt widzenia w literaturze, kulturze i języku	pl
dc.language.container	pol	pl
dc.participation	Dondelewski, Bartosz: 100%;	pl
dc.affiliation	Wydział Filologiczny	pl
dc.subtype	Article	pl
dc.rights.original	OTHER; otwarte repozytorium; ostateczna wersja wydawcy; po opublikowaniu; 36	pl
dc.identifier.project	ROD UJ / P	pl