"Gbury, dziwki, patole, zwyrole i ćwoki" : o szczególnej karierze quasi-gwarowych ekspresywizmów w polszczyźnie

2016
journal article
article
dc.abstract.enThe article investigates the provenance of a distinctive group of Polish expressive lexemes connected with the countryside and its vernacular. All of them are featured by emotionally marked words expressing i.e. contempt, disregard, pity. This negative meanings did not use to exist within the vernacular, i.e. gbur (kern), kmiot/kmieć (yokel), bamber (homesteader), wieśniak (yahoo/redneck), dziewka (wench - transformed in Polish into bitch); similarly - some expressive units with suffixes: -ol, -ok, -orz. Contemporarily, by contrast, they serve as a means of linguistic aggression, being used to insult and depreciate recipients. According to the author, such change may be incentivised by rural tone of these words and derivational suffixes, and intensified with negative connotations of the countryside. As proven in the article, this phenomenon is not new in the Polish language. It is the result of many centuries of deprivation of the Polish countryside and its peasantry and, thereby, the existence of multifold negative stereotypes about this social environment.pl
dc.abstract.plAutor artykułu zajął się pochodzeniem w polszczyźnie charakterystycznej grupy leksemów ekspresywnych związanych z wsią i gwarą. Wszystkie odznaczają się silnym negatywnym nacechowaniem emocjonalnym; wyrażają pogardę, lekceważenie, politowanie i tym podobne uczucia. Znaczenia tego nie miały w gwarze (np. gbur, kmiot/kmieć, bamber, wieśniak, dziewka), podobnie jak ekspresywne formacje z sufiksami: -ol, -ok, -orz. Dziś natomiast, służąc językowej agresji, należą do słownictwa znieważającego i deprecjonującego człowieka. Autor stawia tezę, że takiej zmianie sprzyja gwarowe brzmienie słów i sufiksów słowotwórczych, wzmocnione negatywnymi konotacjami wsi i wiejskości. Nie jest to, jak dowodzi autor, zjawisko w języku polskim nowe. Jest ono wynikiem wielu wieków społecznego i ekonomicznego upośledzenia wsi i chłopstwa oraz funkcjonowania w związku z tym wielu negatywnych stereotypów tego środowiska.pl
dc.affiliationWydział Polonistyki : Katedra Historii Języka i Dialektologiipl
dc.contributor.authorSikora, Kazimierz - 131862 pl
dc.date.accessioned2016-11-21T12:21:45Z
dc.date.available2016-11-21T12:21:45Z
dc.date.issued2016pl
dc.description.additionalStreszcz. po pol. i ang., bibliogrpl
dc.description.number3pl
dc.description.physical58-67pl
dc.description.volume96pl
dc.identifier.eissn2720-1406pl
dc.identifier.issn0021-6941pl
dc.identifier.urihttp://ruj.uj.edu.pl/xmlui/handle/item/32551
dc.languagepolpl
dc.language.containerpolpl
dc.rights.licencebez licencji
dc.subject.enexpressive lexispl
dc.subject.encolloquial Polish languagepl
dc.subject.enverbal aggressionpl
dc.subject.enhistory of languagepl
dc.subject.plsłownictwo ekspresywnepl
dc.subject.pljęzyk potocznypl
dc.subject.plagresja werbalnapl
dc.subject.plhistoria językapl
dc.subtypeArticlepl
dc.title"Gbury, dziwki, patole, zwyrole i ćwoki" : o szczególnej karierze quasi-gwarowych ekspresywizmów w polszczyźniepl
dc.title.alternative"Gbury, dziwki, patole, zwyrole i ćwoki" (kerns, wenches, lowlives & nobs) : about successful career of some quasi-vernacular Polish expressivismspl
dc.title.journalJęzyk Polskipl
dc.typeJournalArticlepl
dspace.entity.typePublication

* The migration of download and view statistics prior to the date of April 8, 2024 is in progress.

Views
0
Views per month

No access

No Thumbnail Available