title: | Alfred Jesionowski : literat i międzywojenna grafika |
alternative title: |
Alfred Jesionowski (1902-1945?) : an interwar writer’s views on graphic art |
author: | Płaszczewska Olga ![]() |
journal title: | Rocznik Historii Sztuki |
volume: | 47 |
date of publication : | 2022 |
pages: | 65-89 |
ISSN: |
0080-3472 |
DOI: | |
URL: |
https://journals.pan.pl/dlibra/publication/142498/edition/125293/content |
date accessed: |
2022-12-17 |
language: | Polish |
journal language: | Polish |
abstract in Polish: | Artykuł stanowi przyczynek do badań nad obecnością refleksji na temat sztuki w krytyce literackiej i publicystyce kulturalnej okresu dwudziestolecia międzywojennego. Dotyczy zainteresowań sztuką graficzną związanego ze Śląskiem prawicowego recenzenta i krytyka literackiego, Alfreda Jesionowskiego (1902-1945?), których owocem są popularyzatorskie omówienia twórczości takich indywidualności artystycznych okresu międzywojennego, jak Paweł Steller (drzeworytnik i akwarelista), Stanisław Brzęczkowski i Jan Kuglin (typograf), komentowane odrębnie. Punktem wyjścia jest zwięzła charakterystyka programu pisma "Prosto z Mostu", z którym współpracował Jesionowski. Następnie zarysowane zostają zainteresowania Jesionowskiego (filologa z wykształcenia, pasjonata sprawy polskiej na Śląsku) sztuką, początkowo ludową, później wysoką (ze szczególnym uwzględnieniem typografii i drzeworytnictwa) oraz, na podstawie prac publikowanych i dostępnych wypowiedzi pozostających w maszynopisach, omawia się swoisty program recepcji dzieł artystycznych, przypuszczalnie inspirowany myślą Michała Sobeskiego, jednego z wykładowców, w którego kursach uczestniczył Jesionowski podczas studiów w Poznaniu. Rozważania dotyczące krytyki artystycznej Jesionowskiego uwzględniają również kontekst historyczno-ideowy jego twórczości (zagadnienie polskości Śląska, problematykę regionalną, życie literackie i artystyczne dwudziestolecia międzywojennego, pytanie o rolę i zadania artysty). |
abstract in English: | The primary purpose of the essay is to illustrate some aspects of the reflection on art in interwar literary criticism and journalism. The example treated is Alfred Jesionowski’s writings concerning Polish graphic art and his direct contacts with artists. First of all, the short portrait of Jesionowski as a literary critic and journalist in the circle of "Prosto z Mostu" (a right -wing literary magazine edited in Poland in mid thirties) is sketched in the context of the magazine’s programme. Moreover, his essays concerning Paweł Steller (a Silesian woodcut artist and watercolorist, 1895-1974), Stanisław Brzęczkowski (a woodcut artist 1897-1955) and Jan Kuglin (a Silesian typographer) are analysed. Besides, Jesionowski’s interests in art (folk and high art, in particular xylography and typography) are represented. Furthermore, his personal strategy of art reception (as eventually inspired by the ideas of the philosopher Michał Sobeski (1877-1939) in the context of ethics is discussed. Last but not least, remarks on Jesionowski’s art criticism concern the historical and ideological circumstances of his work (the problem of Polish Silesia, regionalism in literature, artistic and literary life of the interwar Poland, the artist’s role and tasks in national politics etc.). |
keywords in Polish: | Alfred Jesionowski (1902-1945?), Paweł Steller (1895-1974), Stanisław Brzęczkowski (1897-1955), Jan Kuglin (1892-1972), Michał Sobeski (1877-1939), drzeworyt, drzeworyt barwny, akwarela, typografia, sztuka książki, międzywojenna krytyka literacka i artystyczna, "Prosto z Mostu", "Kultura" (Poznań), polskość Śląska, regionalizm w literaturze i sztuce 1918-1939, związki literatury i sztuki |
keywords in English: | Alfred Jesionowski (1902-1945?), Paweł Steller (1895-1974), Stanisław Brzęczkowski (1897-1955), Jan Kuglin (1892-1972), Michał Sobeski (1877-1939), xylography, coloured xylography, watercolor, typography, book art, literature and art criticism in the interwar period, literary magazines "Prosto z Mostu", "Kultura" (Poznań), Polish identity of Silesia, regionalism in art and literature 1918-1939, relationship between visual arts and literature |
number of pulisher's sheets: | 2,3 |
affiliation: | Wydział Polonistyki : Katedra Komparatystyki Literackiej |
type: | journal article |
subtype: | academic paper |