Jagiellonian University Repository
Motywy religijne i magiczne utrwalone w ludowych nazwach roślin (na przykładzie leksyki górali rabczańskich)
Communities & Collections
pcg.skipToMenu
Except where otherwise noted, this item's license is described as Udzielam licencji. Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowa
Motywy religijne i magiczne utrwalone w ludowych nazwach roślin (na przykładzie leksyki górali rabczańskich)
Bibliographic description
| title: | Motywy religijne i magiczne utrwalone w ludowych nazwach roślin (na przykładzie leksyki górali rabczańskich) |
| alternative title: |
The religion and the magic set in folk plant names (examples of the lexis of highlanders living near Rabka) |
| author: | Kulak Ilona 
|
| journal title: | Język, Szkoła, Religia |
| volume: | 13 |
| issue: | 3 |
| date of publication : | 2018 |
| pages: | 23-35 |
| ISSN: |
2080-3400 |
| DOI: | |
| URL: |
https://czasopisma.bg.ug.edu.pl/index.php/JSR/article/view/1874/1446 |
| date accessed: |
2022-12-02 |
| language: | Polish |
| journal language: | Polish |
| abstract in Polish: | Przedmiotem artykułu jest opis ludowych nazw roślin, w których strukturze utrwalone zostało słownictwo związane z religią i magią. Autorka podejmuje się także próby określenia relacji między pierwiastkiem chrześcijańskim a pogańskim. Zgromadzony materiał obejmuje gwarowe słownictwo mieszkańców kilku wsi podhalańskich. Biorąc pod uwagę eksplikacje respondentów, odnotowane słownictwo gwarowe skwalifikowano do czterech nadrzędnych kategorii: cechy fizyczne desygnatu, czas i miejsce wegetacji, wartość użytkowa oraz odniesienia kulturowe (religia i magia). Pozwoliło to wskazać, jaki procent ogólnego zasobu botanicznego stanowią nazwy roślin, na których powstanie wpłynęła religia i magia. W tekście opisano 18 gwarowych jednostek leksykalnych, które pozwalają zrekonstruować ludową wizję świata, a także odkryć wartościowanie i sposób myślenia wspólnoty wiejskiej. Analiza wykazała, że postrzeganie gatunków botanicznych zależy w dużej mierze od kultury społeczności wiejskiej. Ludowe nazwy roślin, zawierające w swej strukturze sakronimy, np. Bóg, Chrystus, Matka Boska, świadczą o silnym przywiązaniu wiejskiej wspólnoty językowo-kulturowej do religii katolickiej. Słownictwo botaniczne dowodzi również, jak szczególna jest w kulturze ludowej rola wierzeń i praktyk magicznych. W zebranym materiale pojawiają się jednak nieliczne nazwy roślin związane z magią. Dawne rytuały zanikają bowiem pod wpływem kultury chrześcijańskiej. Wydaje się jednak, że elementy racjonalne i irracjonalne w kulturze ludowej współistnieją i odzwierciedla je język. |
| abstract in English: | The article deals with folk names of plant species, which are constituted by word and proper names typical of the religious and magical vocabulary.It ad-dresses some problem of relation between pagan and Christian elements also. The analysis has been developed on the basis of the material collected in the several villages located in Podhale region. Category of the dialectal botanicallexis items was decided on the basis of the semantic motivation of names given by informers. All the collected folk plant names are included in four superiorgroups such as physical characteristics of the designate, time and place of vege-tation, useful properties and cultural references - religion and magic. It allows to evaluate what percentage of the general phytonymic lexis are plant names motivated by folk beliefs. Moreover, the paper describes 18 dialectal plant names of species, in which the folk vision of the world, the way of thinking and the value of the rural community were set. The folk plant names containing the divine names or saints names, eg. God, Christ, the Virgin Mary, confirm the strong attachment to the Catholic religion by the rural linguis-tic and cultural community. Furthermore, the folk botanical vocabulary points out the special role of beliefs and magical practices in folk culture. However,there are only a few names related to magic, because the rituals disappearedunder the influence of Christian culture. Nevertheless, as it appears rational and irrational elements coexist and reveal in language.Motywy religijne i magiczne utrwalone w ludowych nazwach roślin... |
| number of pulisher's sheets: | 0,9 |
| affiliation: | Wydział Polonistyki : Katedra Lingwistyki Kulturowej i Socjolingwistyki |
| type: | journal article |
| subtype: | academic paper |
Files in this item
This item appears in the following Collection(s)
Except where otherwise noted, this item's license is described as Udzielam licencji. Uznanie autorstwa 4.0 Międzynarodowa
Projekt „Repozytorium otwartego dostępu do dorobku naukowego i dydaktycznego UJ” współfinansowany w ramach poddziałania 2.3.1 „Cyfrowe udostępnianie zasobów nauki” Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i budżetu państwa na podstawie umowy o dofinansowanie nr POPC.02.03.01-00-0030/17-00
