Topomorficzna i antropomorficzna metaforyka Szeolu w Biblii hebrajskiej

Topomorficzna i antropomorficzna metaforyka Szeolu w Biblii hebrajskiej

Communities & Collections

Topomorficzna i antropomorficzna metaforyka Szeolu w Biblii hebrajskiej

Bibliographic description

title:	Topomorficzna i antropomorficzna metaforyka Szeolu w Biblii hebrajskiej
alternative title:	Topomorphic and antropomorphic metaphors of sheol in the Hebrew Bible
author:	Kosior Wojciech
editor:	Pilarczyk Krzysztof
institution:	Polska Akademia Umiejętności
book title:	Żydzi i judaizm we współczesnych badaniach polskich : praca zbiorowa
volume:	5
date of publication :	2010
place of publication : name of publisher:	Kraków : Wydawnictwo Antykwa
pages:	27-45
ISBN:	978-83-7676-057-5
series:	Studia Judaica (Kraków). Suplement; 4
language:	Polish
book language:	Polish
abstract in Polish:	Czytając Biblię hebrajską trafiamy na dość kłopotliwy fragment mówiący „Nie Szeol cię sławi, ani Śmierć wychwala Ciebie” (Iz 38,18) opatrzony komentarzem, iż słowo Szeol w tym miejsce pełni funkcję metonimii, zastępując swoich mieszkańców. Czy można jednak zdecydować się na dosłowne odczytanie tego wersetu? Dalszych wątpliwości dostarcza również werset Iz 5,14, w którym czytamy „Rozwarła Szeol swą gardziel i otworzyła swe usta”. Czy Szeol może być istotą demoniczną lub nawet boginią? Wertując literaturę przedmiotu spotkać się można z milcząco przyjętym założeniem, iż „Szeol” jest nazwą własną rodzaju męskiego nadaną miejscu, do którego według wierzeń prezentowanych w Biblii trafiają zmarli. Czy jednak tak jest rzeczywiście? Po pierwsze, samo słowo „Szeol” tylko dwa razy w tekście biblijnym jest rodzaju męskiego. Po drugie, „Szeol” bywa opisywane jak żywa istota: ma usta, brzuch i ręce, Jahwe składa jej okup, etc. Po trzecie wreszcie, sama struktura gramatyczna i frazeologiczna większości zdań, w których pojawia się słowo „Szeol”, dopuszcza rozumienie go zarówno jako nazwy miejsca jak i nazwy osoby. Co więcej, biblijny mit o zejściu do Szeol (a dokładniej, jego literacką manifestację w postaci rozproszonych elementów mitu) należy rozpatrywać w kontekście literatury religijnej starożytnego Bliskiego Wschodu. Znaleźć w niej bowiem możemy ideę umierania wyrażoną metaforą tak przemieszczania się pod ziemię jak i bycia pożeranym lub zabieranym przez demoniczną personifikację śmierci. Jako że znaczenie tej drugiej metafory wydaje się zdecydowanie pomniejszone, sięgnięcie do źródeł literackich w celu weryfikacji tego problemu jest jak najbardziej uzasadnione. Niniejszy artykuł ma trzy główne cele. Po pierwsze, eksplorację znaczenia słowa Szeol w Biblii hebrajskiej za pomocą metody statystyki lingwistycznej. Zostaną zbadane wszystkie przypadki użycia słowa „Szeol” w BH a także wszystkie słowa odnoszące się do „Szeol”. Po drugie, na tej bazie możliwe będzie wskazanie dwóch podstawowych lingwistycznych kompleksów metaforycznych wykorzystanych do opisu „Szeol” – topomorficznego i antropomorficznego. Po trzecie wreszcie, zostaną przedstawione argumenty na rzecz pierwotności rozumienia „Szeol” jako osoby.
abstract in English:	This paper has three main purposes. First, to reconstruct the meaning of the word she'ol with the help of linguistic statistics method. All occurrences of the word she'ol and the words connected to it shall be examined. Second, to point out and to analyze two basic linguistic metaphorical complexes used to describe sheol - topomorphic and antropomorphic one. Third, to present some intuitions concerning the priority of the antropomorphic interpretation of she'ol. The results will be compared to the topomorphic image created by the literature of the subject. An effort will be taken to prove that most biblical passages containing the word she'ol can be interpreted in two ways: topomorphically and antropomorphically. The arguments supporting the idea of the primal hypothetic Sheol-demon will be presented.
keywords in Polish:	Szeol, Biblia hebrajska, statystyka lingwistyczna, eschatologia, demonologia, metafora, antropomorfizm
keywords in English:	Sheol, Hebrew Bible, linguistic statistics, eschatology, demonology, metaphor, anthropomorphism
number of pulisher's sheets:	1
affiliation:	Wydział Filozoficzny : Katedra Porównawczych Studiów Cywilizacji
type:	chapter
subtype:	academic paper

Files in this item

Files	Size	Format	View
There are no files associated with this item.

This item appears in the following Collection(s)

Publikacje naukowe