The search for missing persons in the territory of the Republic of Poland. Legal and forensic aspects

Głównym celem niniejszej pracy magisterskiej było wykazanie wielopoziomowości problemu zaginięć osób w ujęciu prawnym oraz kryminalistycznym, a także opisanie wykorzystywanych w poszukiwaniach osób zaginionych metod, sprzętów oraz zaawansowanych technicznie urządzeń. W początkowych rozdziałach pracy wskazano najpowszechniejsze przyczyny zaginięć zarówno w ujęciu ogólnym, jak i w kontekście określonych grup społecznych, a także statystyki wraz z analizą zachodzących w nich na przestrzeni lat zmian. Na płaszczyźnie prawnej opisany został status osoby zaginionej, w tym między innymi przesłanki zaklasyfikowania jej do jednego z trzech poziomów poszukiwań w zależności od okoliczności jej zaginięcia oraz jej stanu zdrowia. Wskazane zostały również najważniejsze definicje i pojęcia związane z problematyką zaginięć. W kontekście prawno-doktrynalnym określono status osoby zaginionej, w tym przede wszystkim przesłanki do wydania przez właściwy sąd postanowienia o uznaniu osoby zaginionej za zmarłą oraz ujęty w przepisach prawa powszechnie obowiązującego system ochrony praw osoby zaginionej, funkcjonujący zarówno w procesie cywilnym, jak również w postępowaniu administracyjnym. Wskazane zostały konkretne przepisy, na podstawie których właściwe służby organizują działania poszukiwawcze i dokonują odpowiednich czynności w celu odnalezienia osoby zaginionej. W pracy scharakteryzowano także poszczególne metody poszukiwań zarówno osób zaginionych, jak i zwłok osób zaginionych. Przedstawione zostały metody wykorzystujące zasoby ludzkie oraz metody opierające się na pracy specjalnie wyszkolonych psów oraz zaawansowanych technicznie urządzeń. Metody te zostały scharakteryzowane w odniesieniu do rodzaju terenu, na którym są wykorzystywane w prowadzonych działaniach poszukiwawczych, z podziałem na obszary otwarte i leśne, obszary wodne oraz tereny górskie. Odrębnie scharakteryzowane zostały metody poszukiwań zwłok osób zaginionych zarówno na powierzchni, jak i pod powierzchnią ziemi lub wody. Na przykładzie prawdziwych spraw zaginięć osób, których zwłok mimo długotrwałych działań poszukiwawczych nigdy nie odnaleziono wykazano, że możliwe jest doprowadzenie do skazania osoby oskarżonej o zabójstwo mimo nieodnalezienia zwłok ofiary. Podkreślona została również rola środków masowego przekazu podczas poszukiwania osób zaginionych, przede wszystkim w kontekście uruchamiania komunikatu Child Alert. Szczegółowo opisano także procedurę i sposób postępowania w przypadku ujawnienia osoby lub zwłok o nieustalonej tożsamości, w tym również metody ustalenia ich tożsamości, takie jak badania genetyczne, badania daktyloskopijne, badania antropologiczne i antroposkopijne, badania odontologiczne i inne możliwe do wykorzystania metody identyfikacyjne, ze wskazaniem metod bardziej lub mniej skutecznych i pewnych. Ostatni rozdział pracy poświęcony został działaniom organizacji pozarządowych zajmujących się pomocą w poszukiwaniu osób zaginionych. Niniejsza praca oparta została na aktach prawnych, w tym przede wszystkim na zarządzeniach Komendanta Głównego Policji, a także na literaturze opisującej problematykę zaginięć oraz na źródłach internetowych, w tym również na informacjach oraz danych udostępnianych na policyjnych stronach internetowych.

The main objective of this master's thesis was to demonstrate the multi-level nature of the problem of missing persons in legal and forensic terms, as well as to describe the methods, equipment and high-tech devices used in the search for missing persons.In the initial chapters of the work, the most common causes of disappearances were indicated both in general terms and in the context of specific social groups, as well as statistics along with an analysis of their changes over the years. The legal status of a missing person has been described, including the conditions for classifying them into one of the three levels of search depending on the circumstances of their disappearance and their health condition. The key definitions and concepts related to the problem of disappearances are also indicated. In the legal and doctrinal context, the status of a missing person is outlined, including the conditions for competent court to issue a decision on the recognition of the missing person as deceased and the system of protection of the rights of a missing person outlined in the provisions of generally applicable law, functioning both in the civil proceedings and in administrative proceedings. The paper identifies the specific provisions under which the relevant services organize search activities and perform the relevant actions to find a missing person. The master's thesis also characterizes the various methods of searching for both missing persons and corpses of missing persons. Methods using human resources and methods based on the work of specially trained dogs and technically advanced equipment were presented. These methods have been characterized in relation to the type of land on which they are used in search operations, divided into open areas and forests, water areas and mountain areas. Separately, the methods of searching for the corpses of missing persons both on the surface and under the surface of the earth or water were characterized. On the example of real cases of missing persons, whose bodies were never found despite the long-term search activities, it was shown that it is possible to convict a person accused of murder despite the failure to find the body of the victim. The role of the mass media in the search for missing persons was also emphasized, especially in the context of launching Child Alert messages. The procedure for the disclosure of a person or corpse of undetermined identity was also described in detail, including methods of establishing their identity, such as genetic testing, dactyloscopic examination, anthropological and anthroposcopic examination, odontological examination and other usable identification methods, with an indication of more or less effective and reliable methods. The last chapter of the work is devoted to the activities of non-governmental organizations involved in assisting in the search for missing persons. The master's thesis is based on legal acts, including primarily the orders of the Chief of Police, as well as on literature describing the problem of disappearances and on Internet sources, including information and data available on police websites.