Celem niniejszej pracy jest odtworzenie ewolucji obszaru dzisiejszej niecki miechowskiej (południowa Polska) w młodszej kredzie późnej (kampan i mastrycht). Opracowanie obejmuje analizę chronostratygraficzną (opartą przede wszystkim na biostratygrafii inoceramowej), która pozwoliła na precyzyjną czasowo-przestrzenną interpretację zapisu geologicznego wyższej kredy górnej badanego regionu oraz analizę mikrofacjalną, która dostarczyła niezbędnych danych do określenia wybranych parametrów środowiskowych (głębokość, charakter i tempo sedymentacji, rozkład facji) przydatnych w interpretacji ewolucji basenu. Opracowanie oparte zostało głównie na materiałach z odsłonięć (50 stanowisk); dostępne dane wiertnicze okazały się bardzo ograniczone. Fauna inoceramowa, będąca podstawą opracowania chronostratygraficznego, zarówno w kampanie jak i we wczesnym mastrychcie cechowała się nadal bardzo wysokim tempem ewolucji i, konsekwentnie, wysokim potencjałem stratygraficznym (zobacz Walaszczyk i in., 2001; Walaszczyk, 1997, 2004); narzędziami pomocniczymi były otwornice (szczególnie w przypadku materiałów wiertniczych), nanoplankton wapienny i belemnity. W badanym interwale wyróżniono dziesięć poziomów inoceramowych, umożliwiających korelację badanych sekwencji z całym euramerykańskim regionem biogeograficznym. Rozpoznano i opisano pięć powierzchni nieciągłości, reprezentowanych przez powierzchnie zwolnienia i/lub wstrzymania sedymentacji. Powierzchnie te stanowią zapis dobrze rozpoznanych zdarzeń eustatycznych (Jarvis i in., 2002, 2006; Niebuhr i in., 2011). Wyróżnione powierzchnie, będące zapisem zdarzeń, izochronicznych w skali badanego obszaru, stały się podstawą zaproponowanego podziału alloformacyjnego kampanu i mastrychtu niecki miechowskiej. Na podstawie wybranych wskaźników organicznych (gąbki) oraz trendów w zawartości terygenicznego materiału detrytycznego można wnosić, że basen obszaru dzisiejszej niecki nidziańskiej był najgłębszy we wczesnym kampanie, spłycając się stopniowo, aż do wyraźnego spłycenia w środkowej części mastrychtu, i ostatecznej emersji w późnym mastrychcie. Ten generalny trend nakłada się na cykle pogłębiania/spłycania zaznaczone wyróżnionymi powierzchniami nieciągłości. W całym badanym interwale (kampan i dolny mastrycht) obszar dzisiejszej niecki miechowskiej charakteryzował się stałym trendem rozkładu tempa sedymentacji. Chociaż architektura poszczególnych wyróżnionych alloformacji wymaga dalszych szczegółowych prac, wszystkie one pokazują wyraźny przyrost miąższości w kierunku północno-wschodnim, w stronę zakładanej osiowej części bruzdy duńsko-polskiej. Ruchy inwersyjne, które objęły obszar dzisiejszej niecki miechowskiej musiały zatem rozpocząć się na tym obszarze dopiero w późnym mastrychcie.

The goal of the present dissertation is the interpretation of the dynamic evolution of the area of the present Nida Trough during the late Late Cretaceous (Campanian and Maastrichtian). The aims of the project were realized through: (1) precise chronostratigraphic analysis of the Campanian and Maastrchtian of the area, which enabled the interpretation of the geometry of the Campanian and Maastrichtian strata, and (2) microfacies analysis, which allowed the determination of some of the palaeoenvironmental parametres (depth, rate of sedimentation, facies distribution), necessary in basin analysis. The study is based primarily on exposures (50 section); data from well logs are very limited. Chronostratigraphic analysis is based first of all on inoceramid biostratigraphy. The group was long regarded as stratigraphically useful only in the early Late Cretaceous. Its high evolutionary rate and consequently high stratigraphical potential also in the late Late Cretaceous is, however, well documented (Walaszczyk, 1997, 2004; Walaszczyk i in., 2001). Additional biostratigraphic tools are foraminifers, nannos and belemnites. Ten inoceramid zones were recognized in the studied succession, and their chronostratigraphic correlations whit Cretaceous section all over Euramerican biogeographic region is well established. Six unconformities, represented by horizons of non- or very slow deposition, were recognized and described in the studied sections. They represent a record of well-known eustatic horizons (Jarvis i in., 2002, 2006; Niebuhr i in., 2011). The recognized unconformities, isochronous from definition, are the base of the alloformation subdivision of the Campanian and Lower Maastrichtian succession in the area. Based on selected organic parameters (sponges) and trends in the content of terrigenous quartz it is inferred that the late Late Cretaceous basin of the present-day Nida Trough was the deepest during Early Campanian, and on the gradual shallowing trend through the rest of the Campanian and Maastrichtian, with final regression and emersion of the area in the Late Maastrichtian. This general trend was superimposed on transgressive/regressive cycles, marked by recognized unconformities.