title:
|
"Gazeciarz" Stefan Łuskina w satyrze i paszkwilu XVIII w. |
alternative title: |
Stefan Łuskina the Newsman in 18th-century satires and lampoons
|
author: |
Opoka Beata
|
Journal title:
|
Rocznik Historii Prasy Polskiej |
volume: |
18 |
issue:
|
3 (39) |
date of publication:
|
2015 |
pages:
|
5-20 |
ISSN: |
1509-1074
|
eISSN: |
2084-8552
|
URL: |
http://rhpp.up.krakow.pl/article/view/3004/2659
|
date accessed: |
2016-03-02
|
notes:
|
Streszczenie, abstrakt, bibliografia |
language: |
Polish |
Journal language:
|
Polish |
abstract in polish: |
W okresie stanisławowskim rozwija się moda na pisanie wierszy okolicznościowych, które są tworzone na potrzeby danej chwili i dla danej osoby. Utwory tego typu są przeważnie krótkie, nie zawsze ogłaszane drukiem. Poezja ta, związana z okolicznością i osobą, nie zawsze stanowiła pochwałę. Najczęściej przybierała formę paszkwilu, będącego orężem walki z nieprzyjaciółmi. Poezja okolicznościowa rozwija się w pierwszym i trzecim dziesięcioleciu panowania Stanisława Augusta. Nowych tematów dostarczało jej życie polityczne, a zwłaszcza obrady sejmu. Paszkwil doskonale nadawał się do walki politycznej i parlamentarnej. Wiersze tego okresu pochodzą przede wszystkim z kręgów reformatorskich. Jednym z bohaterów pamfletów tego okresu jest Stefan Łuskina, właściciel i wydawca pierwszego regularnego dwutygodnika w Polsce, jakim była „Gazeta Warszawska”, interesujący się matematyką, astronomią i fizyką, opowiadający się za rozdzieleniem nauki i wiary. Pisali o nim m.in. Tomasz Kajetan Węgierski, Stanisław Kostka Potocki, ale w przeważającej większości były to utwory anonimowe. Przedstawione wiersze ukazują obraz Stefana Łuskiny, jako zatwardziałego konserwatysty, zaciekle broniącego swoich poglądów. Zakonnika tęskniącego za dawnym porządkiem i pragnącego przywrócenia zakonu jezuitów. Gazeciarza, który walczył z konkurencyjną „Gazetą Narodową i Obcą”, pomimo tego, że szerzyła ona patriotyczne postawy. Osoby występującej przeciwko rewolucji francuskiej i człowieka jawnie głoszącego swoją sympatię do Rosji i carycy Katarzyny II. |
abstract in english: |
This is a biographical sketch of Stefan Łuskina, the editor of the 18th-century Gazeta Warszawska and a favourite target of contemporary satire. He was presented as a pugnacious conservative and a diehard Jesuit who longed for the return of the good old days and the restoration of the Jesuit Order. |
keywords in polish: |
Stefan Łuskina, "Gazeta Warszawska", satyra, okres stanisławowski, wiek XVIII |
keywords in english: |
Stefan Łuskina, Gazeta Warszawska, satire, Polish press of the 18th cantury |
number of pulisher's sheets: |
0,95 |
affiliation: |
Wydział Polonistyki : Centrum Badawcze Bibliografii Polskiej Estreicherów |
type: |
journal article |
subtype: |
academic paper |
punktacja MNiSW [2015 B]: 11