Praca poświęcona jest analizie libertariańskich poglądów na kwestię pierwotnego objęcia we własność prywatną dóbr naturalnych. Pierwszy rozdział poświęcony jest zdefiniowaniu libertarianizmu, ze szczególną uwagą na wąsko rozumiany libertarianizm opierający się na uznaniu absolutnych praw własności. Kolejny rozdział przybliża pojęcie pierwotnego zawłaszczenia, ukazuje go z perspektywy historii myśli politycznej, z perspektywy antropologicznej i historycznej. Zarysowano m.in. problem praw ludności tubylczej wobec kolonizacji, związki zawłaszczenia i suwerenności państwowej oraz ekonomiczne uwarunkowania podziału wspólnot własnościowych. W dalszej części praca zawiera przegląd libertariańskich stanowisk dotyczących kwestii pierwotnego zawłaszczenia zaczynając od wczesnej debaty wokół moralności zawłaszczania ziemi. Następnie przybliżone są m.in. stanowiska odnoszące się do klauzuli Locke’a ograniczającej możliwość sprawiedliwego zawłaszczania, argumenty dotyczące sytuacji pierwotnej, założenia dotyczące nabywania własności przez włożenie w nią pracy, lub wytworzenie więzi z mieniem w inny sposób, spostrzeżenia dotyczące relacji pierwszych zawłaszczających i później przybyłych, wglądy związane z odkrywczą rolą zawłaszczenia, a także związane z relacjami między różnymi rodzajami roszczeń do mienia i różnymi aspektami własności. Do omawianych libertariańskich argumentów należą też te podkreślające redystrybucyjne właściwości wolnego rynku, niwelujące wpływ historycznych niesprawiedliwości w nabyciu i transferach własności. Praca zarysowuje też stanowiska egalitarystyczne usprawiedliwiające mechanizmy redystrybucyjne w celu zadośćuczynienia za przeszłe niesprawiedliwości, a także zastosowania libertariańskiej zasady zagospodarowania w problematycznych sytuacjach jak własność intelektualna.Lektura pracy może pomóc w dostrzeżeniu przez czytelnika libertariańskiej argumentacji budowanej na podstawie dorobku Johna Locke’a, Davida Hume’a, Murraya Rothbarda i Hansa-Hermanna Hoppe’go i przyczynić się do posunięcia naprzód debaty na temat podstaw własności prywatnej poprzez przybliżenie krytycznych ujęć popularnych założeń i obiekcji dotyczących źródeł własności.

This paper is analyzing libertarian views on issue of initial acquisition of natural resources, process leading to establish original private property titles. The first chapter defines libertarianism, with special attention to the libertarianism in narrow sense, which is based on recognizing absolute property rights. Subsequent chapter draws a concept of initial appropriation, approaching it from the history of political thought perspective, anthropological and historical perspective. It outlines issues like aboriginal rights in the face of colonization, relations of appropriation and state sovereignty, as well as economic determinants of dividing the commons.The main part of the paper includes review of libertarian positions regarding issue of original appropriation starting with early debate around morality of land acquisition. Subsequently among others depicted are positions with respect to the lockean proviso which limits possibilities of just appropriation; arguments relating initial situation; premises relating acquiring property through mixing labor with it or developing link with it by other means; observations regarding relations between first appropriators, and late-comers; insights into exploratory role of appropriation; as well as insights about relations between different kinds of property claims and different property rights which constitutes property rights as its bundle. Depicted libertarian arguments include also those which underlines redistributive properties of free market, which levels influence of historical injustices in acquisition and transfer of property. Paper outlines egalitarian positions justifying establishing redistributive schemes for the sake of rectification of past injustices, as well as depicts applications of homesteading principle to complicated cases like intellectual property.It seeks to help with building awareness of libertarian argumentation based on ideas of John Locke, David Hume, Murray N. Rothbard and Hans-Hermann Hoppe and attempts to advance the debate on foundations of private property through portraying critical assessments of popular assumptions and objections relating to origins of property.