W części I zawarto próbę analizy filozofii karania na gruncie ostatnich nowelizacji kodeksu karnego na tle teoretyczno-filozoficznych koncepcji uzasadnienia bądź negacji państwowego prawa karania.W części II zaprezentowano szczegółową analizę instytucji umorzenia kompensacyjnego. W rozdziale 1 ukazano pozytywne aspekty oraz obawy związane z wprowadzeniem zmian w nowelizacji kodeksu karnego. Skupiono się również na ukazaniu problematyki społecznej akceptowalności wprowadzonych zmian. W rozdziale 2 wskazano na genezę instytucji umorzenia kompensacyjnego, a także na zagadnienia konstrukcyjno-systemowe z nią związane. Omówiono spowodowane wprowadzeniem art. 59a k.k. rozwarstwienie w obszarze reagowania na przestępczość oraz zmiany w relacjach funkcji prawa karnego. Zanalizowano również charakter prawny tej instytucji oraz zestawiono ją z innymi regulacjami prowadzącymi do umorzenia postępowania. Rozważano także zgodność art. 59a k.k. z ustawą zasadniczą w kontekście konstytucyjnego modelu sprawowania wymiaru sprawiedliwości oraz zasady równości. Zasygnalizowano również zmiany w pozycji ustrojowej prokuratury wyposażonej w nową kompetencję zawartą w art. 59a k.k.Rozdział 3 poświęcony jest szczegółowej analizie przesłanek sprecyzowanych w art. 59a k.k. Autorzy wskazali m.in. na problemy interpretacyjne jakie zrodziły się w doktrynalnej dyskusji nad instytucją umorzenia kompensacyjnego oraz przedstawili własne propozycje ich rozwiązania.Część III traktuje o mediacji w polskim procesie karnym. Autorzy skupili się na przedstawieniu teoretycznego i praktycznego stosowania mediacji w Polsce. Opracowanie zawiera rys teoretyczny dotyczący istoty konfliktu jako zjawiska społecznego oraz opisuje rozwój historyczny mediacji. Opracowanie odpowiada na to jak wyglądało aplikowanie mediacji w Polsce w ujęciu statystycznym. Czytelnik zapoznać się może z wypowiedziami doktryny w rzeczonym temacie. Duża część niniejszego opracowania poświęcona jest ewolucji modelu postępowania mediacyjnego w Polsce, z omówieniem warunków jego stosowania de lege lata. W niniejszym opracowaniu szczegółowo omówiono kwestię mediatora. W trakcie lektury czytelnik zapozna się ze szczegółami zakończenia postępowania mediacyjnego w sposób sformalizowany. Autorzy opisują możliwy wpływ mediacji na zakończenie sprawy. Podsumowując niniejszy wywód autorzy wskazują na możliwe konsekwencje powiązania mediacji z instytucją umorzenia kompensacyjnego z 59a k.k.W części IV Autorzy podjęli próbę analizy instytucji nadzwyczajnego złagodzenia kary w kontekście omawianej nowelizacji poszukując jednocześnie odpowiedzi na pytanie o miejsce oraz rolę art. 60 k.k. w nowym ujęciu prawa karnego. Ukazanie relacji art. 60 oraz instytucji z art. 37a, art. 37b oraz art. 59a k.k. poprzedzone zostało charakterystyką ów regulacji. Rozważania prowadzą do konkluzji, iż zmianie uległ charakter nadzwyczajnego złagodzenia kary, jak i możliwym jest zmniejszenie liczby przypadków, w których instytucja ta, będzie stosowana. W części V zawarto wnioski końcowe podsumowujące zaprezentowane rozważania teoretyczne, natomiast część VI przedstawia analizę wyników badań aktowych w zakresie spraw, w których stosowano art. 59a k.k. oraz art. 60 k.k.

The first part contains an attempt of analisis of the philosophical concept of the punishment presented in recent amendments of Polish Criminal Code (PCC) in the context of theoretical concepts of justyfying or denying State’s right of punishment.In the second part Authors present a detailed analisis of the institution of compensatory discontinuacion. The first chapter focuses on presenting the positive aspects as well as possible concerns related to the introduction of article 59a of the PCC. The second chapter provides information about origins of the institution as well as the presetation of the Polish legislator’s assumptions underlying said amendment. The Authors presents the stratification in the area of legal reaction to crime, which is caused by intrduction of article 59a of the PCC and the shift within criminal law functions. The Authors also analyse the legal nature of the compensatory discontinuation. Further, the compensatory discontinuation is juxtaposed with other institutions whose mail objective is the discontinuation of the proceedings. The paper then deals with the issue of complience of article 59a with Polish Constitution in the context of constitutional model of administration of justice and the principle of equality. Finally, it is signalised that the procecutor’s competence given by article 59a may change the Prosecutor’s Office’s position in the system.The third chapter is devoted to a detaild analisis of the ground of application of the compensatory discontinuation. The Authors have presented main issues related to the interpretarion of presented terms, which arose during academic debate, followed by original solutions to the mentioned problems.In the third part, the thesis deals with the question of mediation in Poland. Authors focus on presentating the theoretical and practical aspects of the issue. It provides theoretical background on the concept of conflict as a social phenomenon and presents the history of mediation. This part includes also statistics concerning the application of mediation in Poland, with discussed doctrinal opinions. Last, but not least authors show the evolution of mediation in Poland and discuss the conditions for its aplication de lege lata. Chapter deals also with comprehensive presentation of the mediator and his competitions. Furthermore, information on the formalised conclusion of mediation is provided. Authors describe the possible influence of mediation on a criminal case. At last, authors point to the possible consequences of linking mediation with the institution of compensatory discontinuation.In the fourth part the Authors make an attempt to present the institution of extraordinary mitigation of punishment in the context of discussed amendment simultaneously looking for an anwer to questions about the position and role of the extraordinary mitigation of punishment in the recent model of criminal law. Presentation of relation between article 60 of PCC and newly introduced articles 37a, 37b and 59a of PCC is preceded by analisys of the characteristic of mentioned institutions. It is disputed that the nature of the extraordinary mitigation of punishment has changed. The Authors foresee that the extraordinary mitigation of punishment may be applied less frequently than it was the case before the aforementioned law, amending the PCC, entered into force.Part V of the thesis comprises the final conclusions, which summarise the theoretical deliberations. Part VI includes a detailed analysis of the results obtained during the examination of records pertaining to cases in which article 59a or article 60 of the PPC were applied after the 1st of July.