Układ odpornościowy umożliwia organizmowi obronę przed obcymi antygenami, patogenami oraz własnymi nieprawidłowymi komórkami. Działania układu odpornościowego są regulowane przez cytokiny ale także hormony. Takie oddziaływanie między układem hormonalnym i immunologicznym jest możliwe dzięki ekspresji receptorów dla hormonów i neuroprzekaźników na leukocytach, a receptorów dla cytokin na komórkach nerwowych i endokrynnych. Jedną z ważniejszym grup hormonów o działaniu immunoregulacyjnym są hormony sterydowe a wśród nich hormony glikokortykosteroidowe, estrogeny i androgeny. Hormony te działają na komórki docelowe na drodze genomowej, łącząc się z swoistym receptorami cytoplazmatycznymi, odpowiednio GR, ER i AR. Ostatnie badania potwierdzają też możliwość ich działania za pośrednictwem receptorów błonowych. Glikokortykosteroidy wykazują głównie działanie przeciw-zapalne, hamując bezpośrednio ekspresję wielu mediatorów stanu zapalnego oraz pobudzając wydzielanie cytokin przeciwzapalnych. Wpływają również na równowagę limfocytów Th1/Th2 zmieniając ekspresję panelu cytokin, na ten który promuje różnicowanie się limfocytów w kierunku Th2.Wiele badań potwierdza także immunomodulacyjne właściwości hormonów płciowych: estrogenów i androgenów.Estrogeny wykazują zróżnicowany wpływ na odporności, w zależności od ich stężenia i czasu działania. Regulują między innymi wydzielanie cytokin pro- i przeciwzapalnych, czynników chemotaktycznych, aktywność żerną makrofagów czy degranulację leukocytów. Wpływają także na odporność nabytą, przy czym niskie stężenia estrogenów promują powstawanie limfocytów Th1, a wysokie pobudzają reakcję humoralną zależną od limfocytów Th2. Estrogeny wpływają także na dojrzewanie i aktywność limfocytów B.Androgeny wykazują głównie działanie immunosupresyjne. Regulują dojrzewanie neutrofili i wytwarzanie mediatorów reakcji zapalnej. Ponadto, androgeny hamują migrację makrofagów do miejsca zapalenia natomiast pobudzają produkcję reaktywnych form tlenu i degranulację mastocytów. Androgeny regulują także dojrzewanie, proliferację oraz aktywację limfocytów T i B oraz stymulują różnicowanie się limfocytów Treg.

The immune system defends the body against non-self antigens, pathogens and their own abnormal cells. Its functioning is regulated by cytokine but also by hormones. Such interactions between endocrine and immune systems is based on the expression of hormone and neurotransmitter receptors on leukocytes and cytokine receptors on nervous and endocrine cells. One of the most important immunoregulatory group of hormones are steroid hormones and among them glucocorticoids, estrogens and androgens. These hormones act on target cells trough specific cytoplasmic receptor, respectively GR, ER and AR. Recently, it was also discovered that steroid hormones can act via membrane receptors. Glucocorticoids show anti-inflammatory action, inhibit expression of many pro-inflammatory mediators and induce production of anti-inflammatory cytokines. Moreover, glucocorticoids promote production/release of cytokines which induce Th2 polarization of T lymphocytes. Furthermore, many studies confirm immunomodulatory action of sex hormones: estrogens and androgens. Estrogens show differential effects in immune system depends on their concentration and action time. Among others, estrogens regulate secretions of many pro- and anti-inflammatory cytokines, chemotactic factors, phagocytic activity of macrophages and leukocyte degranulation. They also have influence on adaptive immunity. Their low concentrations promote differentiation towards Th1 lymphocyte while high concentrations stimulate Th2-dependent humoral response. Moreover, estrogens affect B-cell maturation and activity. Androgens show mainly immunosuppressive activity. They regulate maturation of neutrophils and production of inflammatory mediators. Furthermore, androgens inhibit macrophage migrations to site of inflammation, while increase production of reactive oxygen species and mast cells degranulation. Androgens also regulate maturation, proliferation and activation of T and B cells and stimulate differentiation of Treg lymphocytes.