Niniejsza praca ma na celu analizę występującego w gramatyce języka niemieckiego zjawiska, jakim jest kongruencja, inaczej zwana związkiem zgody, oraz zasad jej tworzenia. Praca ta podzielona została na pięć części, nie uwzględniając wstępu oraz zakończenia. Pierwsza część poświęcona jest próbie zdefiniowania kongruencji. Naświetlone w tym rozdziale zagadnienie zostaje wyjaśnione w kolejnych trzech częściach pracy stanowiących podział owego gramatycznego zjawiska na trzy główne typy. Pierwszy typ stanowi opisany w rozdziale drugim fenomen kongruencji występujący w frazie nominalnej języka niemieckiego, która z kolei dzieli się na: tzw. przydawki prenominalne, determinanty i przymiotniki oraz apozycje. Trzeci rozdział zajmuje się analizą drugiego typu związku zgody czyli frazy pronominalnej, w której to omówione zostały osobno zasady tworzenia kongruencji ze względu na zaimek: partnerski, osobowy, zwrotny oraz nieokreślony. Najobszerniejszym typem związku zgody, czyli kongruencją w zdaniu, zajmuje się czwarty rozdział niniejszej pracy. Analogicznie do poprzednich części składa się on z pięciu podrozdziałów, analizujących reguły powstawania kongruencji pomiędzy: podmiotem a czasownikiem dokonanym ze względu na liczbę, podmiotem a czasownikiem dokonanym ze względu na osobę, podmiotem a czasownikiem zwrotnym, zaimkiem dzierżawczym a elementami zdania odnoszącymi się do niego oraz kongruencją rzeczownika ze względu na jego przypadki. Ostatni rozdział pracy stanowi część praktyczna pozwalająca zobrazować zjawisko kongruencji oraz wszystkich nazwanych w poprzednich rozdziałach reguł jej stosowania. Studium to oparte jest na metodzie analityczno-syntetycznej, uwzględniającej nie tylko teorię, ale również szereg przykładów, mających na celu unaocznienie opisanego zjawiska. Część przykładów stanowi własną interpretację autora, dlatego też pojawiają się one w pracy, bez przypisów.

This work presents an analysis of a phenomenon called congruity that exists in german language. The work is divided into five parts, excluding the introduction and the ending. The first part tries to define the congruity. Presented question will be explained in three following parts that form the division of the grammatical phenomenon into three main types. The first type of congruity described in the second chapter exists in the nominal phrase of german language and divides into adnominals, determinatives, adjectives and appositions. The third chapter is an analysis of the second type of congruity i.e. pronominal phrase and the rules of creation the congruity considering the type of the pronoun. The fourth chapter is about the most extensive type of congruity and consists of five subsections. The last chapter of the work forms the practical part which depicts the congruity and all the rules of its creation and use described in former chapters. This study is based on analytic-synthetic method and contains not only theory but also plenty of examples some of which are author’s interpretation that is why they appear in the work without footnotes.

Die vorliegende Arbeit hat zum Ziel, das in der deutschen Grammatik existierende Phänomen der Kongruenz und seine Regeln, zu analysieren. Die Arbeit gliedert sich, ohne Einbeziehung der Einleitung und der Schlussfolgerungen, in fünf Teile. Der erste Teil wurde dem definitorischen Versuch der Kongruenz gewidmet. Die weiteren drei Teile umfassen die Haupttypen der grammatischen Übereinstimung, die nächstfolgend aus drei, zwei und fünf Untertypen bestehen. Der erste Haupttyp beschäftigt sich mit der Kongruenz in der Nominalphrase und diese umfasst: pränominale Attribute, Determinantien, Adjektive und Appositionen. Im Fokus des zweiten Haupttyps steht die Kongruenz in der Pronominalphrase, die sich enger mit Partner-, Personal- und Relativpronomina im Rahmen des ersten und mit Indefiniten Pronomina im Rahmen des zweiten Untertyps befasst. Der dritte und zugleich umfangreichste Typ durchforscht die Kongruenz im Satz. Die Analyse der grammatischen Übereinstimmung beschränkt sich dabei auf die Kongruenz: zwischen Subjekt und finitem Verb hinsichtlich Numerus-Kategorie, zwischen Subjekt und finitem Verb hinsichtlich Person-Kategorie, bei Nomen hinsichtlich Kasus-Kategorie, zwischen Subjekt und Refkexivpronomen und zwischen Possessiva und ihren Bezugselementen. Der praktische Teil ist der letzte Teil der vorliegenden Arbeit. Er veranschaulicht das Phänomen der Kongruenz, was dem Verständnis der genannten Regeln dient. Die Arbeit bedient sich der analytisch-synthetischen Methode. Für die Erklärung der Kongruenzregeln sind viele Beispiele in die Arbeit eingetragen worden. Ein Teil von denen stellt die eigene Regelninterpretation des Autors der Arbeit dar. Diese Beispiele sind im Text nicht markiert worden.