Tematem niniejszej pracy magisterskiej jest kwestia ukraińskiej mniejszości narodowej w Republice Tureckiej, która liczy ok. 20 tysięcy osób (według danych Ambasady Ukrainy w Ankarze). Do tej pory nie istniało jeszcze żadne naukowe źródło poruszające to zagadnienie. Historia migracji Ukraińców na tereny dzisiejszej Turcji sięga XV wieku - czasów ekspansji Imperium Osmańskiego na Basenie Morza Czarnego, podczas których młodzi Słowianie byli porywani w jasyr. Mężczyźni byli zatrudniani do niewolniczych robót, a kobiety sprzedawane do haremów. Niektóre niewolnice dostąpiły zaszczytu poślubienia sułtana, czego przykładem jest Roksolana, jaka nie tylko stała się symbolem stosunków ukraińsko-tureckich, ale też swego rodzaju przedmiotem kultu, którego zjawisko zostało opisane w niniejszej pracy. Obecnie Ukraińcy nadal emigrują obierając kierunek nie tylko na Zachód, ale także do Turcji. Do najważniejszych przyczyn takiego stanu rzeczy należą przede wszystkim: małżeństwa Ukrainek z Turkami, pogarszająca się sytuacja ekonomiczna na Ukrainie oraz niestabilne położenie polityczne Ukrainy, na którą niebagatelny wpływ miały aneksja Krymu i wojna na Donbasie. W pracy naukowej opisano również organizację ukraińskiej społeczności w kraju Atatürka, która nadal rozwija się i w dalszym ciągu potrzebuje nowych inicjatyw. Diaspora dysponuje do tej pory tylko jedną ukraińską szkołą, jaką jest (działające od 2008 roku) Liceum im. Tarasa Szewczenki w Stambule. Mniejszość nie dysponuje żadną cerkwią, w której mogłyby odbywać się regularne msze w języku ukraińskim, przez co pozostaje im uczestnictwo w rosyjskojęzycznych służbach. W Antalii natomiast działa, póki co, jedyna organizacja zrzeszająca Ukraińców zwana „Ukraińska Rodzina”. Asocjacja ta organizuje m.in. Dni Kultury Ukraińskiej w Antalii. Dzięki niej, powstała również pierwsza biblioteka ukraińskich wydań w Turcji. „Ukraińska Rodzina” planuje również otworzyć ukraińską szkołę na południu Turcji. Coraz bardziej zauważalnym zjawiskiem, niewątpliwie wartym zbadania, jest kwestia małżeństw ukraińsko-tureckich. Młode Ukrainki wychodzą za mąż za Turków nie tylko z przyczyn ekonomicznych czy zauroczenia południową urodą. Robią to również przez wzgląd na przewagę liczebną kobiet nad mężczyznami na Ukrainie, wartości rodzinne kultywowane przez Turków, a także wysoką alkoholizację społeczeństwa ukraińskiego. W pracy opisano również najczęstsze problemy, z którymi borykają się Ukrainki zamężne z Turkami, takie jak: wizyty urzędników imigracyjnych, różnice religijne, powszechnie znana turecka zazdrość albo zbyt częste interwencje tureckich teściów w życie prywatne małżonków. Stosunki między Ukrainą a Turcją cieszą się coraz większym zainteresowaniem w Europie, o czym świadczą, na przykład, opisane filmy na temat nieszczęśliwej ukraińsko-tureckiej miłości. Niniejsza praca magisterska to zapewne wstęp do badań nad znacznie szerszym obszarem naukowym, jakim jest tożsamość kulturowa ukraińskiej diaspory w krajach Bliskiego Wschodu, w których dominuje inna religia, inne tradycje, czy inna mentalność osób tam zamieszkujących.

The subject of this Master Thesis is “Ukrainians in Turkey – the Cultural Analysis”. The Embassy of Ukraine in Ankara estimated the Ukrainian minority in the Republic of Turkey at approximately 20 thousand people. The situation of the Ukrainian diaspora is not well known in Europe, because academic works investigating this issue do not exist yet. The history of Ukrainian immigration to Turkey began in the 15th century, when the Ottoman Empire started its expansion into the Black Sea Basin, including Kievan Rus’. Slavs were being kidnapped and sold into slavery. Men were exploited for slave works. Slavic women would be sold into harems – beautiful ones became the wives of sultans. The popular example is Roxolana, who became not only the symbol of Ukrainian-Turkish relations, but also the subject of worship. Nowadays, Ukrainians also emigrate. They are moving not only to the Western countries, but to Turkey as well. The main reasons are definitely: the Ukrainian-Turkish marriages, deteriorating situation on the Ukrainian labour market and also Ukraine's unstable political situation affected by the annexation of Crimea and the war in Donbass. In this Master Thesis there is also described the developing organisation of Ukrainian community in Atatürks country. Ukrainian diaspora in Turkey has currently only one educational institution, which is the Taras Shevchenko School established in 2008 in Istanbul. The minority does not have any opportunity to attend on regular Saint Masses in the Ukrainian language - they can possibly go to some Russian churches. Ukrainians in Antalya formed an organisation called “Ukrainian Family”. This association organises events such as “Ukrainian Culture Days” and also established the first library of Ukrainian sources in the Republic of Turkey. The main goal of “Ukrainian Family” is the establishment of the Ukrainian school in Antalya. Recently, we can see the increasing number of marriages between Ukrainian women and Turkish men. Young Ukrainian women marry Turkish men not only because of economic reasons. Firstly, in Ukraine there are much more females than males who are of working age. Secondly, Turkish people put much greater emphasis on family values fading in Ukraine after the Soviet period. Thirdly, according to the World Health Organization report, there is high level of alcoholism among the Ukrainian society. In this thesis we can also read about common problems of Ukrainian women married with Turkish men, such as: the visits of immigration officials, religious differences, commonly known Turkish jealousy or excessive interventions from parents-in-law in the private life of spouses. In the European society, we can recently come across growing interest with Ukrainian-Turkish relations. This is evidenced by, for example, the movies about unhappy Turkish-Ukrainian love. The analysis of the Ukrainian diaspora in Turkey is probably just the beginning of research on a much broader cultural area, which is the cultural identify of Ukrainian minority in the Middle East, where there is a different religion, different traditions and different mentality of its citizens.