Tożsamość i podmiotowość w liryce Stanisława Barańczaka na przykładzie "Sztucznego oddychania"
alternative title:
Identity and subjectivity in the poetry of Stanislaw Barańczak on the basis of "Artificial respiration".
author:
Gadzała Katarzyna
reviewer:
Bryndza-Stabro Stanisław , Adamczyk Kazimierz
advisor:
Bryndza-Stabro Stanisław
date of submittion
:
2014-09-29
language:
Polish
abstract in Polish:
Praca ta miała na celu spojrzenie na twórczość Stanisława Barańczaka z perspektywy nauk psychologicznych. Nie chodziło jednak o to, by konfrontacji poddać życiorys autora i podjąć próbę rozpoznania osobistego mitu, który mógłby ujawnić się po dokładnej analizie jego utworów. Perspektywa psychologiczna miała w tym wypadku pomóc w ponownym odczytaniu zachowania N.N. – bohatera cyklu "Sztuczne oddychanie". Zachowania N. N. wytłumaczone zostały z uwzględnieniem kontekstu społecznego – przywołane zostały więc konkretne mechanizmy społeczne, zaprezentowałam również te fragmenty cyklu, w których można te elementy odnaleźć. Zależało mi na wyeksponowaniu buntu głównego bohatera Sztucznego oddychania, który mimo iż był nieistotny dla społeczeństwa, okazał się bardzo istotny dla N. N. Praca ta zaprzecza więc etykietce wzorowego konformisty, która została przyklejona N.N. przez znawców twórczości Barańczaka. Choć N.N. podejmuje się pełnienia różnych ról, ostatecznie nie sprawdza się w żadnej z nich. Mimo długich poszukiwań nie potrafi również odpowiedzieć na pytanie dotyczące określenia własnej tożsamości. Być może największy grzech N.N. to nie zdawanie sobie sprawy z tego, że to właśnie szarzy ludzie są solą ziemi.
abstract in English:
This paper was aimed to look at the work of Stanislaw Barańczak from the perspective of psychological science. It was not, however, to confront the biography of the author and attempt to identify a personal myth that might appear after a careful analysis of his works. In this case, psychological perspective was to help in re-reading the behavior of NN – the hero of “Artificial respiration” cycle. Particular behaviors of NN has been explained taking into account the social context – thus there are invoked some specific social mechanisms. I have also presented these pieces of the cycle in which the mentioned elements can be found. I intended to raise the visibility of the rebellion of the protagonist of “Artificial respiration”, who despite being irrelevant to society, proved to be very important for the NN. Thus, this paper contradicts the label of model conformist, which has been stuck to NN by experts on Barańczak’s literary output. Although N.N. undertakes to perform different roles, ultimately he does not prove himself in any of them. Despite the long search he cannot answer the question concerning the determination of his own identity, either. Perhaps the greatest sin of N.N. is not being aware of the fact that the ordinary people are the salt of the earth.
keywords in Polish:
tożsamość, podmiotowość, , wpływ społeczny, społeczeństwo