tytuł:
|
"Neurobiologia halucynogenów klasycznych" |
wariant tytułu: |
Neurobiology of classical hallucinogens
|
autor: |
Pradel Kamil |
recenzent: |
Sołtys Zbigniew , Vetulani Jerzy |
promotor: |
Vetulani Jerzy |
data obrony
: |
2014-07-07 |
język: |
polski |
abstrakt w j. polskim: |
W świecie przyrody występuje wiele substancji, które po spożyciu lub przyjęciu w inny sposób wpływają na funkcjonowanie układu nerwowego. Określamy je ogólnie jako substancje psychotropowe. Jednak po spożyciu tylko niektórych z nich, może dochodzić do drastycznych zmian w świadomości. Substancje takie nazywamy halucynogenami, psychodelikami, lub enteogenami. Były one od dawna stosowane w wielu kulturach, głównie do rytuałów i obrzędów religijnych. Przedstawiciele klasycznych halucynogenów należą do dwóch głównych grup chemicznych: indoloamin (np. psylocybina) i fenetylamin (np. meskalina). Ich właściwości są związane z oddziaływaniem m.in. na wzgórze i korę mózgową, która odpowiada za wyższe funkcje kognitywne, tj. pamięć, myślenie, język, uwagę, przetwarzanie informacji zmysłowych, świadomość. Niezwykłe efekty tych substancji związane są z pobudzeniem wielu typów receptorów w mózgu, jednak warunkiem koniecznym do ich wystąpienia jest pobudzenie receptora 5-HT2A. Aktywacja tego receptora nie jest jednak warunkiem dostatecznym – nie wszyscy agoniści tego receptora wywołują reakcję psychodeliczną. Halucynogeny wpływają również na uwalnianie wielu neurotransmiterów, m.in. serotoniny, noradrenaliny i dopaminy. Psychodeliki mają niewielki potencjał uzależniający i toksyczny, jednak wywołują wysoką tolerancję. Mogą powodować zarówno głębokie, duchowe przeżycia, jak i wywoływać ekstremalnie nieprzyjemne stany lęku i paniki. Próbowano znaleźć dla nich wiele zastosowań. Pewne sukcesy osiągnięto w wykorzystaniu ich do badania schizofrenii, percepcji i świadomości. |
abstrakt w j. angielskim: |
There are many chemical substances occuring in the nature, which consumption leads to alterations in functioning of central nervous system. They are generally called pshychotropic substances. However, only few of them can cause drastic changes in consciousness. These substances are called: hallucinogens, psychodelics or entheogenes. They have been used in many cultures for centuries, mainly for religious purposes. They can be classified in two main chemical groups: indoleamines (e.g. psilocybin) and phenethylamines (e.g. mescaline). Hallucinogenic drug action is associated with influencing thalamus and cortex activity, which is responsible for higher brain functions, e.g. thinking, reasoning, memory, language, attention, sensation, consciousness. Extraordinary psychological effects of hallucinogens are related to activation of many brain-localized receptor types, but activation of 5-HT2A receptor is sine qua non for them to occur. However, affinity for 5-HT2A receptor is not a sufficient condition either – not every 5-HT2A receptor agonist induces psychedelic effects. Hallucinogens also affect secretion of many neurotransmitters, such as serotonin, noradrenaline and dopamine. Psychedelics show low addictive and toxic potential, but they produce high tolerance. They can induce either deep, spiritual experiences or extremely unpleasant states of fear and panic. There have been many attempts to use hallucinogens in clinical trials. Some success was achieved in terms of schizophrenia, perception and consciousness research. |
słowa kluczowe w j. polskim: |
halucynogeny, świadomość, 5-HT2A, kora, wzgórze |
słowa kluczowe w j. angielskim: |
hallucinogens, consciousness, 5-HT2A, cortex, thalamus |
wydział: instytut / zakład / katedra: |
Wydział Biologii |
typ: |
praca licencjacka |