tytuł: | Administracja centralna w świetle Konstytucji 3 maja |
wariant tytułu: |
The central administration of the Constitution of May 3 |
autor: | Śliwa Iwona |
recenzent: | Nowakowski Michał , Cichoń Paweł |
promotor: | Cichoń Paweł |
data obrony : | 2013-10-08 |
język: | polski |
abstrakt w j. polskim: | Konstytucja 3 maja, była drugą na świecie, a pierwszą w Europie ustawą zasadniczą, uchwaloną na Sejmie Czteroletnim w 1791 roku, która wprowadziła w Rzeczypospolitej ustrój monarchii konstytucyjnej. Była wynikiem dążeń do naprawy stosunków wewnętrznych Rzeczypospolitej po I rozbiorze. Wprowadziła między innymi zrównanie mieszczan ze szlachtą, stawiała chłopów pod ochroną państwa, chcąc załagodzić największe nadużycia pańszczyzny. Ogłosiła między innymi zniesienie liberum veto, wolnej elekcji, ustanowienie monarchii dziedzicznej, wprowadzenie trójpodziału władzy, powiększenie armii do 100 tysięcy żołnierzy. Przyjęcie Ustawy Rządowej spowodowało wrogość sąsiadów Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Podczas wojny polsko-rosyjskiej w 1792 roku, Rzeczypospolita zdradzona przez swojego pruskiego sojusznika Fryderyka Wilhelma II została pokonana przez Imperium Rosyjskie Katarzyny Wielkiej. Po utracie niepodległości w1795 roku, przez 123 lata rozbiorów, przypominała o walce o niepodległość. Konstytucja 3 maja miała dla Rzeczypospolitej ogromne znaczenie, stanowiła dla Polaków niezrealizowaną nigdy możliwość szczęśliwej przyszłości. Kończyła okres Rzeczypospolitej szlacheckiej, a rozpoczynała okres Rzeczypospolitej oświeconej. Konstytucja ta formułowała, wzorowaną na teorii Monteskiuszowskiej, koncepcje zwierzchnictwa narodu oraz aktualną aż po dziś dzień koncepcje trójpodziału władzy. Taki model ustrojowy zapewnia równowagę między poszczególnymi organami państwowym, która powinna była wynikać z niezależności tych trzech władz od siebie. Została zaprojektowana w celu zlikwidowania obecnych od dawna wad systemu politycznego Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Szczególnie wiele uwagi w Konstytucji 3 maja poświęcono administracji centralnej. Władze wykonawczą powierzono królowi i Straży Praw, która w zasadzie była odpowiednikiem dzisiejszego rządu. Straży Praw podlegały wszystkie Komisje Wielkie tj., Policji, Wojska, Skarbu i Edukacji Narodowej razem ze stojącymi na ich czele ministrami nie wchodzącymi w skład Straży Praw. Została wprowadzona zasada parlamentarnej odpowiedzialności rządu, akty królewskie wymagały dla swej ważności podpisu jednego z odpowiedzialnych ministrów, co określa się jako kontrasygnatę. Konstytucja 3 maja jako pierwsza na kontynencie europejskim określiła również zasady indywidualnej odpowiedzialności konstytucyjnej. Wniosek o pociągnięcie do odpowiedzialności politycznej ministra wymagał uzyskania w tajnym głosowaniu 2/3 głosów izb połączonych. Celem niniejszej pracy jest zasadniczo przedstawienie nowatorskiego modelu administracji centralnej jaką wprowadziła Konstytucja 3 maja. Jednak przedstawione zostanie również tło nieodłącznych z Konstytucją wydarzeń historycznych. Niewątpliwie Konstytucja 3 maja była nowoczesną i pionierską ustawą zasadniczą. Nie powstawała jednak w próżni. Trudna sytuacja międzynarodowa w jakiej znalazła się Rzeczypospolita, brak sprawnie działających organów administracji, strach przed najazdem wrogich wojsk, wszystko to jak i wiele innych czynników miało ogromny wpływ na treść tego wiekopomnego dzieła i mimo tak nieprzychylnych warunków udało się stworzyć ustawę tak dobrą, że z niektórych jej instrumentów korzystają państwa współczesne. Konstytucja była postrzegana jako symbol dążeń o charakterze niepodległościowym oraz polskiej suwerenności. Ponadto, była to wielka próba reformy państwa, która wyrosła z ducha liberalizmu federacyjnej Rzeczypospolitej, znakomity dowód myśli politycznej. Pokazała, że naród zaczyna rozmieć potrzeby nowoczesnego państwa. Praca składać się będzie z czterech rozdziałów, które w swej treści wyczerpią postawiony wcześniej cel. |
abstrakt w j. angielskim: | The Constitution of May 3, was the second in the world and Europe's first constitution, adopted at the Parliament Quadrennial in 1791, which introduced the system of the Republic of constitutional monarchy. It was the result of efforts to repair the internal relations of the Republic after the partition. Introduced, inter alia, equal citizens with the nobility, peasants put under state protection, in order to appease the greatest abuses of serfdom. Announced, inter alia, the abolition of the liberum veto, free election, the establishment of hereditary monarchy, the introduction of separation of powers, enlarged the army to 100,000 soldiers. Adoption Act, the Government caused hostility neighbors Polish-Lithuanian Commonwealth. During the Polish-Russian war in 1792, The Republic betrayed by its Prussian ally, Frederick William II was defeated by the Russian Empire of Catherine the Great. After the loss of independence w1795 year, for 123 years of partitions, a reminder of the struggle for independence. The Constitution of May 3 was of great importance for the Republic, was the Poles unrealized possibility of a happy future ever. It ended the period of the Republic of nobility, and began the period of the Republic of enlightened. The purpose of this paper is to present a novel model essentially central government that introduced the Constitution of May 3 . However, the set is also inherent in the Constitution of the background of historical events. Undoubtedly, May 3rd Constitution was modern and pioneering the constitution . Can not be produced in a vacuum . The difficult international situation faced by the Republic, the lack of efficient administrative bodies , the fear of invasion of enemy troops , all of this and many other factors have a huge impact on the content of this immortal work, and despite the unfavorable conditions have created a law so well that the some of the instruments used by the modern state . The constitution was seen as a symbol of aspirations of Polish independence and sovereignty. Moreover , it was a great test of reform of the state , which grew out of the spirit of the federal Republic of liberalism , excellent proof of political thought . It showed that the nation's needs are understood beginning of the modern state . Work will consist of four chapters , which put its contents are exhausted earlier goal |
słowa kluczowe w j. polskim: | monarcha, Straż Praw, Rada Nieustająca, Święto Narodowe |
słowa kluczowe w j. angielskim: | monarch, Human Rights Watch, Permanent Council, National Day |
wydział: instytut / zakład / katedra: | Wydział Prawa i Administracji |
typ: | praca magisterska |
Plik | Rozmiar | Format | Przeglądanie |
---|---|---|---|
Nie ma plików powiązanych z tą pozycją. |