Marian Morawski pesymistycznie oceniał tendencje rozwojowe drugiej połowy XIX wieku. Krytykował socjalizm i liberalizm. Ostrzegał przed idealizmem i materializmem. Wskazywał na kult techniki i ciężkiej pracy. Przewidywał, że taka cywilizacja musi doprowadzić do wojny. Zdaniem Morawskiego odpowiedzialność za ten niewłaściwy rozwój ponosi filozofia, która odrzuciła realizm i zdrowy rozsądek. Wychowanie do życia w państwie wymaga właśnie filozofii realistycznej, która umożliwi ukształtowanie moralności i krytyczny stosunek do rzeczywistości.
abstract in English:
Marian Morawski pessimistically evaluated the development seen within the second half of the 19th century. He criticized socialism and liberalism, idealism and materialism. He drew attention to the cult of technology and hard work. He predicted that this kind of civilization would lead to war. Philosophy was responsible for this dangerous turn because of its rejection of realism and common sense. Education for life in the state requires a realistic philosophy, which develops morality and a critical approach to reality.