abstract in other languages: |
Motyw alkoholu pojawia się w literaturze nieomalże od jej zarania. Na gruncie polskiej literatury pięknej przez wiele wieków ukazywany był jako towarzyszący dobrej zabawie. Literatura współczesna przyniosła wyraźne zmiany w postrzeganiu picia alkoholu. Powstały utwory, które odeszły od toposu „radosnego upijania się” w gronie przyjaciół i znajomych, a skoncentrowały się na alkoholizmie jako ciężkiej, nierzadko śmiertelnej chorobie. Zmiana ta nie poskutkowała tanią dydaktyką na użytek wychowania społeczeństwa w trzeźwości. Przyniosła raczej utwory, które opowiadają o osobistych, jednostkowych tragediach ludzi uwikłanych w alkoholizm, których życie zdeterminowane zostało przez picie wódki, stany upojenia, walkę z kacem, sposoby zdobywania alkoholu, próby wyzwolenia się spod jego władzy, klęski i upadki.Alkoholizm widziany oczami współczesnych prozaików to rodzaj zniewolenia człowieka, zawładnięcia jego życiem, odebrania mu wszystkiego, co stanowi doświadczenie innych - tych, którzy są trzeźwi. To więzienie i pułapka, w którą wpada się nieświadomie i z której najczęściej nie ma wyjścia.Człowiek, który pije, to człowiek głęboko nieszczęśliwy, wyalienowany, żyjący w ciągłym strachu, poczuciu upokorzenia, świadomy własnego upodlenia, przytłoczony bezsilnością i niemocą, która nie pozwala mu na podjęcie skutecznej walki z tym, co stało się dla niego największym wrogiem – własnym piciem. Specyfika zamiany wykorzystania w literaturze motywu alkoholu stanowi niezwykle interesujące zjawisko, na tyle nowe, że nie doczekało się jeszcze monograficznego ujęcia w badaniach literackich. |