Celem niniejszej pracy jest analiza dwujęzyczności u zamieszkujących rumuńską część Mołdawii Czangów. Ta unikalna pod wieloma względami grupa pochodzenia węgierskiego posługuje się obecnie dwoma językami: średniowieczną odmianą węgierskiego oraz rumuńskim. Ich znajomość i stosowanie od dłuższego czasu ulega poważnym zmianom, których zrozumienie możliwe jest tylko poprzez analizę stosunków społecznych panujących w dzisiejszej Mołdawii. W pierwszym rozdziale przybliżam społeczność Czangów pod kątem geograficznym, historycznym i kulturalnym. Zajmuję się ich pochodzeniem, wewnętrznym podziałem, obecną liczebnością oraz historią w kontekście skomplikowanych relacji z państwem rumuńskim oraz Kościołem Katolickim. W drugim rozdziale charakteryzuję język Czangów ze szczególnym uwzględnieniem średniowiecznych archaizmów oraz wpływu języka rumuńskiego na jego system i zasób leksykalny. Z kolei rozdział trzeci to analiza zjawiska dwujęzyczności u współczesnych Czangów, ich obecnej znajomości obu języków, zakresu posługiwania się nimi ze względu na wiek, płeć oraz rozmieszczenie geograficzne. Na tej podstawie określam charakter i zasięg zmian w korzystaniu z języka węgierskiego i rumuńskiego, które dotknęły w ostatnich dziesięcioleciach społeczeństwo mołdawskie, jak również główne ich przyczyny.

An objective of this work is an analysis of the bilingualism of the Csangos living in Romanian’s Moldova. This, in many ways, unique group of Hungarian origin speaks two languages nowadays: the medieval version of Hungarian and Romanian. The level of their language skills and usage is going through serious changes, which could be comprehended only by analyzing the social relations existing in today’s Moldavia. In the first chapter I described the Csangos community from different aspects: geographical, historical and cultural. I examined their origin, number, inner division and their history in terms of complicated relations with the Romanian state and Catholic Church. In the second chapter I characterized Csangos language with the focus on the medieval archaisms and the Romanian language’s impact on its system and lexical subsystem. The third chapter is an analysis of the phenomenon of Csangos bilingualism, the current knowledge of both the languages in terms of age, sex and geographical localization. Drawing conclusions from this analysis I defined the character and the range of the changes in the usage of Hungarian and Romanian languages, which in last decades affected the Moldavian society and their main causes.

A dolgozatom célja a Moldvában lakó csángók kétnyelvűségének elemzése. Napjainkban több szempontból a világon egyedülálló, magyar származású közösségek két nyelven beszélnek: a középkori magyar nyelvváltozatán és románul. Az ismeretük és használatuk évről évre változik. Ez a folyamat csak a társadalmi viszonyok elemzésének segítségével érthető. Az első fejezetem tárgya a moldvai csángók földrajzi, történelmi és kulturális megközelítése. Ezen során vizsgálom az eredetüket, belső tagolódásukat, lélekszámukat, valamint a történelmüket a vallási és politikai viszonyok tükrében. A második fejezetben a csángó nyelvvel foglalkozom, elsősorban a nyelvi archaizmusokkal és azzal, hogy milyen a román nyelv hatása a csángó nyelv rendszerére és a szókészletére. A harmadik fejezetben elemzem a csángók kétnyelvűségének jelenségét, a jelenlegi nyelvismeretüket és nyelvhasználatukat a korosztály, nem és földrajzi elhelyezkedés szerint. Ezen alapján meghatározom az utolsó évtizedekben, a moldvai közösségekben zajló a magyar és a román nyelv ismeretét ért változások, valamint ennek fő okai.