Jagiellonian University Repository
Rak jelita grubego: etiologia, epidemiologia i prewencja, ze szczególnym uwzględnieniem aktywności fizycznej jako czynnika ryzyka
Communities & Collections
pcg.skipToMenu
Rak jelita grubego: etiologia, epidemiologia i prewencja, ze szczególnym uwzględnieniem aktywności fizycznej jako czynnika ryzyka
Bibliographic description
| title: | Rak jelita grubego: etiologia, epidemiologia i prewencja, ze szczególnym uwzględnieniem aktywności fizycznej jako czynnika ryzyka |
| alternative title: |
Colorectal cancer: etiology, epidemiology and prevention with particular emphasis on physical activity as a risk factor. |
| author: | Głowik Patrycja |
| reviewer: | Balcerzak Bartosz  , Stepaniak Urszula
|
| advisor: | Stepaniak Urszula
|
| date of submittion : | 2011-07-11 |
| language: | Polish |
| abstract in Polish: | Niniejsza praca jest przeglądem, opublikowanych po roku 2000, badań epidemiologicznych i dotyczy raka jelita grubego ze szczególnym uwzględnieniem działania aktywności fizycznej jako czynnika modyfikowalnego na ryzyko wystąpienia tej choroby wśród populacji dorosłych różnych państw świata. Współcześnie częstość występowania raka jelita grubego jest wysoka i zajmuje drugie miejsce wśród najgroźniejszych nowotworów złośliwych w Europie, a trzecie na świecie. Największą liczbę zachorowań oraz zgonów odnotowano w krajach dobrze rozwiniętych ekonomicznie, szczególnie wśród populacji mężczyzn. Globalny odsetek zachorowań na raka jelita grubego oszacowano na ok. 10%. Wciąż obserwuje się tendencję wzrostową w stosunku do zachorowalności. Natomiast poprawa warunków wczesnej wykrywalności umożliwiła obniżenie liczby zgonów na ten nowotwór. Etiologia raka jelita grubego wskazuje na dużą różnorodność czynników ryzyka wystąpienia tej choroby. Jednak oprócz czynników wewnętrznych np. predyspozycji genetycznych, są też czynniki zewnętrzne, które dzięki odpowiedniej prewencji pierwotnej mogą ulec modyfikacji i zapobiec powstawaniu zagrożenia chorobą nowotworową. Do tego typu czynników należy aktywność fizyczna. Udowodniono, że brak ruchu wśród osób dorosłych może zwiększyć ryzyko wystąpienia raka jelita grubego o 61%. Natomiast kwestia korzystnego wpływu różnych typów oraz poziomów aktywności fizycznej na redukcję ryzyka raka jelita grubego, pozostaje nadal kwestią sporną. Dlatego też, wśród 16 badań dotyczących populacji dorosłych trzech kontynentów: Azji, Europy oraz Ameryki Północnej, zweryfikowano badaną zależność między spadkiem ryzyka wystąpienia raka jelita grubego, a aktywnością fizyczną. Wśród 11 badań prospektywnych dwa nie wykazały badanej zależności. W większości badań uwzględniono wpływ aktywności fizycznej wraz z współdziałającymi z nią mechanizmami biologicznymi. Zbadano również zależność ze względu na budowę jelita grubego oraz wskaźnik masy ciała. Zdecydowana liczba wyników badań wskazywała na korzystny wpływ aktywności fizycznej, na raka jelita grubego wśród mężczyzn. Wśród kobiet często nie wykazywano istotności statystycznej. Największą redukcję ryzyka wystąpienia raka jelita grubego przy umiarkowanym/intensywnym poziomie aktywności fizycznej wykazano w badaniach europejskich (40-60%). Porównywalne wyniki zaobserwowano wśród Azjatów. Natomiast Amerykanie wykazywali się stosunkowo niższym spadkiem ryzyka, od 20 do 40%. Spośród 16 badań epidemiologicznych, najwyższy spadek ryzyka wśród badanej populacji kobiet i mężczyzn odnotowano w Chinach (Szanghaj). Dla osób, które przez co najmniej 35 lat wykazywały regularny wzrost aktywności fizycznej związanej z dojazdem do pracy, spadek ryzyka wystąpienia raka jelita grubego wynosił 66% u mężczyzn (OR=0,34; 95%CI 0,09;0,76) i 69% u kobiet (OR=0,31; 95%CI 0,07;0,72). Niniejsza praca przedstawia pozytywną zależność pomiędzy regularną aktywnością fizyczną, a redukcją ryzyka wystąpienia raka jelita grubego w populacji dorosłych. Wskazuje również konieczność prewencji pierwotnej wśród osób zdrowych. Nie wystarczą tylko badania przesiewowe, czy leczenie chorób prowadzących do rozwoju nowotworu jelita grubego. Należy przede wszystkim zmienić styl życia, a szczególnie poziom aktywności ruchowej. Regularna aktywność fizyczna stanowi jeden z najważniejszych kroków w celu poprawy zdrowia społeczeństwa. Niesie za sobą nie tylko korzyści zdrowotne, ale i psychiczne oraz społeczne. |
| abstract in English: | This paper is a review, published after 2000, epidemiological studies and concerns of colorectal cancer with particular emphasis on measures of physical activity as a modifiable factor in the risk of this disease among the adult population of various countries in the world.Today, the incidence of colorectal cancer is high and ranks second among the deadliest cancers in Europe and third in the world.The etiology of colorectal cancer indicates the wide variety of risk factors for this disease. However, apart from internal factors such as genetic predisposition, there are also external factors which, thanks to adequate primary prevention may be modified and prevent the formation of cancer risk. Until such factors include physical activity.It has been proven that lack of exercise among adults may increase the risk of colorectal cancer by 61%. However the question of the beneficial effects of different types and levels of physical activity to reduce the risk of colorectal cancer remains a contentious issue. Therefore, among 16 studies of the adult population of three continents: Asia, Europe and North America, the test verified the relationship between the decrease in the risk of colorectal cancer, and physical activity. |
| keywords in Polish: | rak jelita grubego, aktywność fizyczna, prewencja pierwotna, profilaktyka raka jelita grubego |
| keywords in English: | colorectal cancer, physical activity, prevention, colorectal cancer prevention |
| affiliation: | Wydział Nauk o Zdrowiu |
| type: | licenciate work |
Files in this item
| Files | Size | Format | View |
|---|---|---|---|
|
There are no files associated with this item. |
|||
This item appears in the following Collection(s)
Projekt „Repozytorium otwartego dostępu do dorobku naukowego i dydaktycznego UJ” współfinansowany w ramach poddziałania 2.3.1 „Cyfrowe udostępnianie zasobów nauki” Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego i budżetu państwa na podstawie umowy o dofinansowanie nr POPC.02.03.01-00-0030/17-00
