The canon : (im)movables

Czasopismo dwujęzyczne (polsko- i anglojęzyczne). Nr oznaczony: wiosna/lato = spring/summer 2022

W artykule podjęto rozważania na temat pojęcia kanonu w praktyce krytycznoliterackiej ostatniego trzydziestolecia. Odwołując się do toczących się wówczas debat społecznych i kry-tycznych oraz do używanych w nich różnych definicji kanonu, autorka pokazuje konteksty i reperkusje jego poruszenia (demontażu, rekonstrukcji). Nie tracąc z oczu zasadniczego faktu, że rozumienie kanonu przekłada się na sposób myślenia o literaturze oraz roli/powinnościach/możliwościach krytyki literackiej, analizuje zarówno cele, jak i sposoby używania tego pojęcia. A także okoliczności, w których w dyskusjach i tekstach krytycznych, podejmujących problematykę wartościowania, literackich hierarchii czy zadań krytyki, miejsce kanonu jako punktu odniesienia przejął mainstream i inne kategorie, bardziej adekwatne do heteronomicznego charakteru pola literackiego.

This article discusses the concept of the canon in Polish literary criticism in the 1990s, the 2000s, and the 2010s. The author discusses contemporary social and critical debates and dif-ferent definitions of the canon employed in them and shows the contexts and repercussions of redefending (disassembling, reconstructing) the literary canon. Bearing in mind the funda-mental fact that the understanding of the canon translates into the way of thinking about lit-erature and the role /obligations/possibilities of literary criticism, she analyzes both the goals and the ways in which the concept of the canon is used. She also analyzes the circumstances in which the canon, as a point of reference, was replaced in discussions and texts devoted to literary hierarchies and/or literary criticism by the mainstream and other categories which were better suited to describe the heteronomous nature of the literary field.canon.