Access to Cross-border Health Care in the European Union

Przedmiotem pracy jest zagadnienie dostępu do transgranicznej opieki zdrowotnej na terytorium Unii Europejskiej (UE). Jego istotą jest możliwość uzyskiwania świadczeń medycznych w innym państwie członkowskim niż kraj, w którym pacjent podlega systemowi zabezpieczenia społecznego na koszt odpowiedniej instytucji tego ostatniego kraju. Państwa członkowskie finansują co do zasady leczenie udzielane na ich terytorium. Mechanizmy, jakie zostały wprowadzone za pomocą unijnych uregulowań w znacznym stopniu przełamują regułę krajowości systemów opieki zdrowotnej. Celem pracy jest w szczególności zebranie oraz omówienie wszystkich przepisów prawa Unii Europejskiej, które regulują lub w sposób istotny wpływają na dostęp do transgranicznej opieki zdrowotnej na jej terenie. Ze względu na ewolucyjny charakter tych unormowań, aby w pełni ukazać ich sens, konieczne było przedstawienie kierunków rozwoju tej dziedziny prawa w toku integracji europejskiej. Szczególną uwagę poświęcono identyfikacji wszystkich obecnie obowiązujących przepisów oraz analizie ich wzajemnych relacji. Mogą bowiem mieć one wpływ na to, jak unijny system dostępu do leczenia w innym państwie członkowskim na koszt odpowiedniej instytucji państwa ubezpieczenia pacjenta będzie funkcjonował w praktyce. Analiza prawa traktatowego oraz prawa wtórnego, a także orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej pozwoliła zwrócić uwagę również na fakt, iż na tle zagadnienia dostępu do transgranicznej opieki zdrowotnej bardzo wyraźnie zaznacza się problem naruszania przez unijne instytucje jednej podstawowych zasad ustrojowych UE, czyli zasady kompetencji powierzonych oraz zasady pomocniczości. Ma on bardzo szeroki charakter, gdyż dotyczy także wielu innych obszarów działalności Unii, a może prowadzić do poważnych konsekwencji. Zbadano zatem obowiązujące regulacje w zakresie dostępu do leczenia w innym państwie członkowskim na koszt systemu opieki zdrowotnej, któremu podlega pacjent pod kątem występowania takich naruszeń oraz podjęto się oceny aktualnego stanu rzeczy. Co istotne, praca pozwala na zrozumienie sytuacji pacjentów w Unii Europejskiej oraz ich uprawnień w zakresie dostępu do transgranicznej opieki zdrowotnej na tym terytorium. Jest to możliwe również dzięki szczegółowej analizie przepisów prawa polskiego, które odnoszą się do kwestii leczenia za granicą oraz ich konfrontacji z uregulowaniami unijnymi w tej materii.

This thesis covers an issue of access to cross-border health care in the European Union (EU). a core problem of this issue is a possibility of travelling for care to a Member State other than a state whose social security system patient belongs to. The latter state should be nevertheless responsible for coverage of costs of a treatment. Basically, the Member States cover the costs of medical services which are delivered on their own territory. However, an European legal framework on the cross-border health care has provided means that allow patients to avoid compliance with this general rule. The aim of this paper is to gather and discuss all European provisions that relate to or influence the access of patients to health services beyond their national borders. In order to show the essence of these pieces of legislation it is necessary to present their evolution in the course of the European integration. Special attention is paid to recognition of all the EU provisions on the cross-border health care, which are in effect at the moment. An analysis of their mutual relationships is provided because these relationships may affect the way in which the European legal framework on the cross-border health care will work in practice. The examination of the EU Treaties, secondary legislation and, especially, rulings of the Court of Justice of the European Union has revealed that in this area of law the EU institutions violate one of the basic rules of the European integration according to which certain policy-making competences are ascribed either to the Member States or the European Union. The subsidiarity rule is another basic one, which possibly is not obeyed by the EU institutions. This is the problem, which can be observed in many areas of the EU activity and may lead to serious consequences. The European provisions on the cross-border health care are examined in order to discover possible violations of these basic rules and an opinion regarding present situation in this matter has been issued. What is important, this thesis allows to understand a situation of patients in the European Union and scope of their rights in the field of the cross-border health care on the EU territory. a detailed analysis of polish provisions on the matter of the access to health services beyond national borders and confrontation of these provisions with corresponding EU rules is helpful to achieve this goal.