Multidimensional Spatial Analyses of the Cherven Towns

Problematyka pracy dotyczy tzw. Grodów Czerwieńskich na pograniczu Polski i Rusi Kijowskiej we wczesnym średniowieczu. Głównym celem niniejszego opracowania jest odtworzenie dawnych zależności w obszarze wpływów rozpatrywanego obszaru i za pomocą narzędzi GIS prześledzenia zmian na przestrzeni dziejów aż do kształtowania się Rusi Czerwonej (głównie w okresie IX-XIII w.). Zastosowano metody badawcze z zakresu Systemów Informacji Geograficznej, ale też geoarcheologii oraz badań terenowych na pozostałościach dawnych warowni. Przeprowadzono analizy przestrzenne i statystyczne, w tym porównanie granic pomiędzy dwoma ośrodkami (w Czerwieniu i Przemyślu). Powstałe dwu- i trójwymiarowe wizualizacje obejmują: mapy, schematy, blokdiagramy i kostkę czasoprzestrzenną. W pracy odniesiono się do wielowiekowej historii regionu. Najważniejszym wynikiem przeprowadzonych badań jest udowodnienie dualizmu terytorialnego badanego obszaru, korzystając z metody Sześcioboków Christallera. Zróżnicowanie w funkcjonowaniu grodów przedstawiono za pomocą sygnatur na wielu rycinach. Na podstawie tabel i wykresów wykazano korelację pomiędzy wysokością wzgórza grodowego i odległością od podstawowego źródła zaopatrzenia, czyli cieków wodnych. Teren wpływu Grodów Czerwieńskich podzielono też na zaplecza, gdzie im bardziej poligony Woronoja są mniejsze tym większe znajduje się zagęszczenie warowni. Tylko niektóre grody posiadały ciągłość mieszkalno-militarną w późniejszych wiekach (przykładowo Sanok). Największą nieosiągalność stanowi analiza grodów na Ukrainie, poprzez brak stosownych danych z tego obszaru.

The subject-matter of this dissertation are the Cherven Towns (Grody Czerwieńskie), located on the border between Poland and Kievan Rus in early Middle Ages. The main objective of the following study is to recreate old dependencies in the sphere of influence of the examined area and to trace changes that took place throughout history up to the development of Red Ruthenia (mainly in the 9th-13th centuries) by means of GIS tools. The research method used involved the scope of Geographic Information Systems, but also geoarchaeology and fieldwork concerning the remains of former strongholds. Spatial and statistical analyses were carried out, including a comparison of the boundaries between the two centers (in Czerwień and Przemyśl). The resulting two- and three-dimensional visualizations include maps, diagrams, block diagrams, and a space-time cube. The paper refers to the centuries-old history of the region. The key finding of the conducted research is proving the territorial duality of the studied area using Christaller’s hexagonal pattern. The differentiated functioning of the strongholds is shown through signatures in many figures. Tables and graphs were used to demonstrate a correlation between the height of the hill and the distance from the main source of supply, i.e., watercourses. The sphere of influence of the Cherven Towns was also divided into the hinterland, where the smaller the Voronoi polygons, the greater the density of the strongholds. Only some forts had residential and military continuity in later centuries (for example, Sanok). The greatest non-availability lies in the analysis of castles in Ukraine due to the lack of relevant data from this area.