Moral permissibility of suicide with special reference to euthanistic suicide. Analytical ethics perspective

Praca dzieli się na dwie części. Pierwsza jest prezentacją poglądów na temat moralności samobójstwa w historii w cywilizacji europejskiej oraz, skrótowo, w innych kulturach. Pokazuje się, że absolutny zakaz samobójstwa wiąże się zazwyczaj z koncepcją Boga osobowego. W Europie trwał on więc od epoki pierwszych Ojców Kościoła do Oświecenia. Drugą przyczyną liberalizacji poglądów na samobójstwo było powstanie psychologii i socjologii. Druga część jest analizą najpopularniejszych argumentów przeciwko dopuszczalności moralnej samobójstwa: (1) argumentu religijjnego; (2) tomistycznego argumentu z prawa naturalnego i interesu własnego; (3) argumentu z nieutylitarnej wartości osoby ludzkiej (I. Kant w interpretacji D. Vellemana); (4) Rodziny argumentów społecznych. Jedynym argumentem, który daje się utrzymać, jest argument z obowiązków wobec konkretnych osób, zwłaszcza bliskich. Jednak w typowych sytuacjach eutanatycznych pacjent nie jest w stanie sprostać tym obowiązkom, zatem argument nie wykazuje niemoralności samobójstwa w takich przypadkach.

The thesis is divided into two parts.First one is a presentation of views on moral permisibility of suicide throughout the history of European civilisiation and, shortly, in another cultures. It is shown that absolute moral abandonment of suicide is usually connected with the concept of personal God. Then in Europe it begun in the epoque of first Church Fathers and lasted to Enlightment. The second reason for liberalisation of views on suicide was emergence of psychology and sociology.The second part discusses the most popular arguments against suicide: (1) religious argument; (2) thomistic natural law and self interest argument; (3) the argument from non-utilitarian values of human person (D. Velleman's interpretation of I. Kant); (4) the family of social arguments. The conclusion is that the only one argument which is valid is one that concerns obligations to individuals, especially relatives of the suicidal. However, in typical euthanatical situations the patient is not able to perform this obligations. Therefore this argument does not show immorality of suicide in such cases.