Pages from a journal of the female revolt : sketches from a sociological archive

Bibliogr. s. 536-538

Ustawa regulująca dostęp do aborcji w Polsce od przyjęcia w 1993 roku należała już do najbardziej restrykcyjnych w Europie. W ciągu ostatnich pięciu lat podejmowano jednak próby dalszego ograniczenia praw reprodukcyjnych, co prowadziło do protestów kobiet na skalę niespotykaną dotąd w historii Polski. Największe protesty wybuchły w 2020 roku, w trakcie pandemii COVID-19, kiedy Trybunał Konstytucyjny orzekł, że przerwanie ciąży ze względu na uszkodzenie płodu jest sprzeczne z konstytucją. W praktyce decyzja ta oznaczała faktyczny zakaz aborcji. W ponad 500 miejscowościach w całej Polsce na ulice wyszły wówczas setki tysięcy osób. Od 2016 roku towarzyszymy kolejnym falom mobilizacji kobiet, poszukując strategii badawczych, które najlepiej nadają się do ich opisu. Jedną z takich strategii jest utworzenie feministycznego archiwum, które opisujemy w tym rozdziale. Za ramę teoretyczną służą nam tu feministyczne teorie obywatelstwa. Podejście to łączy koncepcje obywatelstwa jako statusu (związanego z prawami i obowiązkami) oraz obywatelstwa jako codziennej praktyki niezbędnej, aby stać się obywatelem. Takie ujęcie pozwala protestującym na odzyskanie poczucia sprawczości, skuteczności i godności.

Polish abortion law is already one of the most restrictive pieces of legislation in Europe. In recent five years, subsequent attempts to curb reproductive rights have sparked off women’s protests on a scale unprecedented in the history of Poland. The largest ones took place in 2020, during the COVID-19 pandemic when the Constitutional Tribunal ruled that terminating a pregnancy due to fetal abnormalities violates the constitution. In practice, the decision imposed a de facto ban on abortion. Hundreds of people took to the streets in more than 500 hundred municipalities across Poland. We have been accompanying these waves of women’s mobilizations protests since 2016, looking for the most appropriate research strategies to describe them. One of them is the creation of a feminist archive, described in the chapter. The feminist theories of citizenship serve as our theoretical framework. This approach combines the concepts of citizenship as a status (associated with rights and duties) and of citizenship as everyday practice, which is essential to becoming a Citizen. It allows people to regain a sense of agency, efficiency, and dignity.