DYSLEKSJA ROZWOJOWA A NAUCZANIE JĘZYKA ANGIELSKIEGO JAKO OBCEGO

Streszczenie Nadrzędnym celem niniejszej pracy jest ocena wpływu dysleksji rozwojowej na proces nauki języka obcego oraz użyteczności i skuteczności polisensorycznego nauczania języka angielskiego uczniów szkoły podstawowej z trudnościami natury dyslektycznej. Uzyskane wyniki długoterminowego (dwa semestry) projektu badawczego przeprowadzonego na pięciu uczniach piątej klasy szkoły podstawowej wykazujących specyficzne trudności w uczeniu się udowodniły, iż problemy w opanowaniu techniki czytania i pisania wywierają negatywny wpływ na proces przyswajania przez dziecko języka obcego – w tym przypadku języka angielskiego - przede wszystkim jeśli chodzi umiejętności i kompetencje językowe takie jak: zdolność kodowania i zapamiętywania oraz przetwarzania i odtwarzania poszczególnych informacji, pamięć krótko- i długotrwała, prawidłowa pisownia wyrazów czy wyrażeń, różnicowanie pojęć głoska-litera i odpowiednie stosowanie obu nazw, które to umiejętności są niezbędne w skutecznym opanowaniu procesu czytania i pisania. Wyniki przeprowadzonego badania jakościowego wykazały silny związek pomiędzy trudnościami w czytaniu i pisaniu u uczniów a wynikami osiąganymi przez nich w nauce języka obcego, potwierdziły one również znaczącą rolę trudności edukacyjnych tego typu w procesie uczenia się języka obcego przez dzieci dyslektyczne. Zarówno obserwacja uczniów biorących udział w badaniu i całorocznym kursie zajęć wyrównawczych, jak i analiza uzyskanych przez nich osiągnięć i wyników testów ujawniły, iż stopień trudności dyslektycznych nie warunkuje rodzaju trudności w uczeniu się, z jakimi boryka się dany uczeń. Co więcej, rezultaty uzyskane w badaniu potwierdziły słuszność jednej z hipotez założonych przez autorkę pracy, że wielozmysłowe uczenie języków obcych jak i innych szkolnych przedmiotów jest niezwykle skuteczna w nauczaniu dzieci dyslektycznych.

Summary The main purpose of this thesis is to examine the influence of developmental dyslexia on the foreign language learning process as well as the usefulness and effectiveness of a multisensory method to teaching English as a foreign language to elementary school students experiencing dyslexic problems. The results of the longitudinal study carried out on five fifth grade elementary school students experiencing specific learning difficulties of a dyslexic nature proved that reading and writing disability definitely has a negative impact on students’ foreign language - in this case English - acquisition, mainly in terms of abilities and skills such as: decoding and remembering, processing and retrieving of linguistic information, short- and long-term memory, correct spelling of words or phrases and letter-sound correspondence, required and necessary in the reading and writing process. Apart from proving a strong correlation between reading and writing disability and students’ foreign language proficiency and a significant role of dyslexic problems in the foreign language process, the author’s observation of the participants and learning difficulties exhibited by them along with the scores obtained by them in tests and other assignments, revealed that the severity of dyslexia does not influence the kind of difficulties experienced by a given student. Furthermore, research findings provided positive answer to another hypothesis posed by the author at the beginning of her study, mainly that a multisensory teaching approach is significantly useful, effective and beneficial for dyslexic students, as it allows them to employ many senses and make use of their strong sides or abilities in order to overcome their difficulties and problems in learning a foreign language and in other school subjects.