Zastosowanie skrótowców i skrótów w języku niemieckim

The use of clippings and abbreviations in the German language

Niniejsza praca obejmuje zagadnienia związane z wybranymi skrótowcami i skrótami występującymi w języku niemieckim. W pracy ukazane zostają różnice pomiędzy nimi, ich użycie i występowanie w różnych językach specjalistycznych, prawidłowa wymowa oraz problematyka dotycząca ortografii. Pierwszy rozdział poświęcony jest słowotwórstwu zajmującemu się tworzeniem krótkich słów (skrótów i skrótowców), jego definicji oraz klasyfikacji jako jednego z rodzajów słowotwórstwa. Drugi rozdział zajmuje się charakterystyką poszczególnych rodzajów skrótowców; opisane zostają kolejno skrótowce jedno- i wielosegmentowe, skrótowce występujące w złożeniach (częściowe skrótowce) oraz skrótowce z jednoczesną derywacją. Kolejny rozdział poświęcony jest skrótom uznawanym za skrótowce oraz tzw. „czystym” skrótom. W rozdziale zostają również przedstawione różnice występujące pomiędzy tymi rodzajami. W ostatnim rozdziale teoretycznym ukazane zostają zasady dotyczące ortografii, takie jak: użycie kropki w pisowni skrótowców i skrótów, pisownia wielką i małą literą, pisownia z łącznikiem oraz zasady tworzenia liczby mnogiej. W części praktycznej przeanalizowane zostają trzy fragmenty z dwóch artykułów pochodzących z niemieckiego czasopisma prawniczego „Zeitschrift für das Juristische Studium”. Analiza przeprowadzona w tej części wykazuje częstsze występowanie skrótów w porównaniu do skrótowców. Podstawowe różnice pomiędzy tymi dwoma zagadnieniami dotyczą ich pisowni i wymowy. Skróty są zapisywane z kropką na końcu i wymawiane jako całościowe wyrazy; skrótowce występują bez kropek, a ich wymowa odpowiada ich pisowni.

This thesis involves issues connected with selected clippings and abbreviations of German language. In thesis there are presented the differences between them, their use and occurrence in different jargons, their correct pronunciation and orthography. The first chapter is devoted to the word formation of clippings and abbreviations, its definition and classification as one of the types of word formation. The second chapter describes the different types of the clippings: monosegmental and multisegmental clippings, clippings in compound (partial clippings) and clippings with simultaneous derivation. The next chapter is devoted to the abbreviations considered as clippings and the so-called "pure" abbreviations. This chapter presents also the differences between these types. In the last theoretical chapter, the following spelling rules are shown: the use of the full stop in clippings and abbreviations, the capitalization and spelling with small letters, the use of the hyphen and the formation of the plural form. In the practical part, three extracts from two articles from the German law journal „Zeitschrift für das Juristische Studium” are analysed. The analysis carried out in this part shows that the abbreviations occur more frequently than the clippings. The main differences between the two phenomena concern their spelling and pronunciation. The abbreviations are written with the full stop at the end and are pronounced as complete words; the clippings occur without full stops and their pronunciation corresponds to their spelling.

Die vorliegende Arbeit beschäftigt sich mit den Fragen, die im Zusammenhang mit den ausgewählten Kurzwörtern und Abkürzungen der deutschen Sprache stehen. In der Arbeit werden die Unterschiede zwischen ihnen, ihre Verwendung und ihr Vorkommen in verschiedenen Fachsprachen, ihre richtige Aussprache und die Problematik, die ihre Rechtschreibung betrifft, aufgezeigt. Das erste Kapitel wird der Kurzwortbildung, ihrer Definition und Klassifizierung als einer der Wortbildungsarten gewidmet. Das zweite Kapitel beschäftigt sich mit der Charakteristik von einzelnen Arten der Kurzwörter; es werden nacheinander uni- und multisegmentale Kurzwörter, Kurzwörter in Komposition (partielle Kurzwörter) und Kurzwörter mit gleichzeitiger Derivation beschrieben. Das nächste Kapitel wird den Abkürzungen als Kurzwörtern und den sogenannten reinen Abkürzungen gewidmet. In diesem Kapitel werden auch die Unterschiede zwischen beiden Typen dargestellt. Im letzten theoretischen Kapitel werden die folgenden Regeln der Rechtschreibung gezeigt: der Gebrauch vom Punkt bei Kurzwörtern und Abkürzungen, die Groß- und Kleinschreibung, der Gebrauch vom Bindestrich und die Pluralbildung. Im praktischen Teil werden drei Textpassagen aus zwei Artikeln aus der juristischen Zeitschrift „Zeitschrift für das Juristische Studium” analysiert. Die in diesem Teil durchgeführte Analyse zeigt, dass die Abkürzungen häufiger als die Kurzwörter vorkommen. Die wesentlichen Unterschiede zwischen beiden Phänomenen betreffen ihre Schreibung und Aussprache. Die Abkürzungen werden mit dem Punkt am Ende geschrieben und als vollständige Wörter ausgesprochen; die Kurzwörter kommen ohne Punkte vor und ihre Aussprache entspricht ihrer Schreibweise.