Art as revelation of Life in Michel Henry’s phenomenology

Bibliogr. s. 82-86

Sztuka - obok etyki i religii - zajmuje poczesne miejsce w fenomenologii życia Michela Henry’ego. Polemizując z fenomenologią Edmunda Husserla i Martina Heideggera oraz analizując twórczość i prace teoretyczne Wasyla Kandyńskiego, Henry doszedł do wniosku, że treścią sztuki jest niewidzialne życie. W konsekwencji sztuka, sama niewidzialna, a jednak objawiająca Życie, okazuje się sposobem nieintencjonalnego doznania (pathos) Życia w jego transcendentalnej afektywności. Radykalna immanencja doznaniowości sztuki stoi w jaskrawej opozycji wobec widzialnego świata zewnętrznego i tym samym wyznacza fenomenologii nowy obszar badań nad doświadczeniem estetycznym, a przy tym także religijnym. W artykule wskazuję na trudności i ograniczenia ontologiczne, epistemologiczne oraz aksjologiczne koncepcji sztuki Michela Henry’ego oraz Wasyla Kandyńskiego.

Alongside with ethics and religion, art occupies a prominent place in Michel Henry’s phenomenology of life. His opposition to Husserl and Heidegger, and his analyses of Wassily Kandinsky’s paintings and theoretical works, led Henry to the conclusion that the content of art is the ‘invisible life’. As a consequence, art - itself invisible though at the same time revealing the Life - becomes a means of achieving a non-intentional experience (pathos) of Life in its transcendental affectivity. The radical immanence of experiencing art stands in sharp contrast to the visible external world, thus opening new directions in phenomenological study of both aesthetic and religious experience. In this article, I point out the ontological, epistemological and axiological limitations of Henry’s and Kandinsky’s art theory.