"Zdwojenie" obecne w ostatniej, niedokończonej sztuce Luigi Pirandella "I giganti della montagna".

The concept of double in the last, uncompleted play of Luigi Pirandello.

Celem niniejszej pracy magisterskiej jest prezentacja i analiza idei „zdwojenia” w ostatniej, niedokończonej sztuce Luigi Pirandella „I giganti della montagna”. „Zdwojenie”, jako dosłowne tłumaczenie włoskiego terminu „doppio”, jest koncepcją obecną we wszystkich formach pisarstwa włoskiego noblisty. Praca składa się z trzech rozdziałów, z których każdy traktuje o „doppio” i z dodatku.W pierwszym rozdziale przedstawione zostaje „zdwojenie” przejawiające się w życiu autora a także w jego utworach. Analizie zostają poddane: powieść „Il fu Mattia Pascal” (Nieboszczyk Mattia Pascal), nowele: „Il lume dell’altra casa”, „Un ritratto”, „Come gemelle”, „Risposta”, „La carriola”, „Quand’ero matto”, „Male di luna” oraz sztuka „Così è (se vi pare)” (Tak jest jak się państwu zdaje). Drugi, centralny rozdział poświęcony jest w całości badaniu „zdwojenia” w sztuce „I giganti della montagna”. Scharakteryzowane zostają postaci ze szczególnym uwzględnieniem porównania między dwoma grupami: Scalognati i aktorzy oraz z przedstawieniem figury Ilse. W dalszej części zaproponowana zostaje analiza podwojenia czasu i miejsca w sztuce.W trzecim rozdziale następuje refleksja nad tekstem „La favola del figlio cambiato”, sztuki, która została napisana by stać się integralną częścią dramatu „I giganti della montagna”.Dodatek prezentuje w formie tabeli przykładowe formy „zdwojenia” przełożone na język sceny na podstawie sztuki wyreżyserowanej w 1994r. przez Strehlera oraz sztuki grupy Diablogues z 2000 r.

The purpose of the present M.A. thesis was to present the concept of double in the last, uncompleted play of Luigi Pirandello “I giganti della montagna”. The aspect of double, known as italian “doppio”, is omnipresent in Pirandello’s works and I consider it as one of the most significant. My thesis consist of three chapters and an Appendix.In short, the first chapter introduces the theme of double in Pirandello’s biography and his works. As examples I’ve chosen: a novel “Il fu Mattia Pascal” (The Late Mattia Pascal), short novels: „Il lume dell’altra casa”, „Un ritratto”, „Come gemelle”, „Risposta”, „La carriola”, „Quand’ero matto”, „Male di luna” and a play “Così è (se vi pare)” (So It Is (If You Think So)).The second and the main chapter consists of the analyse of double in “I giganti della montagna”. I focus on characters, especially on the relation between the Scalognati and the actors and I pay a special attention to the personage of Ilse. The last part of this chapter presents the double of the place and the time in a play. The subject of the last chapter is the conception of double in “La favola del figlio cambiato” a drama which was written to be included as an integral part of “I giganti della montagna”.The appendix puts forward two spectacles: of Strehler from 1994 and of Diablogues from 2000 who have translated the concept of dual on a scene.

L’obiettivo della tesi è la presentazione e l’analisi del tema del doppio nell’ultima, incompiuta pièce di Luigi Pirandello, ossia I giganti della montagna. Il lavoro è composto di tre capitoli e l’appendice. All’inizio della tesi viene dimostrato come il doppio si manifesta nella vita dell’autore e in suoi scritti sull’esempio di un romanzo, alcune novelle e una pièce. Sono stati scelti i testi: il romanzo Il fu Mattia Pascal, le novelle: Il lume dell’altra casa, Un ritratto, Come gemelle, Risposta, La carriola, Quand’ero matto, Male di luna e come l’esempio del testo drammatico Così è (se vi pare). Il secondo capitolo è dedicato interamente all’analisi approfondita delle figure del doppio nei Giganti della montagna. Viene caratterizzato il doppio nei personaggi della pièce cominciando con lo sdoppiamento dell’essere umano che consiste nella gemellanza di personaggi e attori e la moltiplicazione del personaggio di Ilse. In seguito si approfondisce il tema del doppio dello spazio e del tempo.L’ultimo- terzo capitolo della tesi analizza La favola del figlio cambiato, il testo che fa parte integrale dei Giganti della montagna siccome è stato scritto appositamente per poi essere introdotto nell’ultimo dramma pirandelliano.L’appendice presenta in forma della tabella alcune possibili realizzazioni del concetto del doppio sul palcoscenico proposte nella regia di Strehler del 1994 e dei Diablogues del 2000.