Determinants of bullying among adolescents. Review of selected studies from the perspective of public health.

Wprowadzenie: Przemoc rówieśnicza, czyli bulling, jest poważnym problemem dorastającej młodzieży oraz często nagłaśnianym zjawiskiem dotyczącym tej grupy w społeczeństwie polskim. Światowa Organizacja Zdrowia definiuje przemoc jako „celowe użycie siły fizycznej, zagrażające lub rzeczywiste, przeciwko sobie, innym osobom lub przeciwko grupie lub społeczności, co powoduje bądź jest prawdopodobne, że spowoduje uszkodzenie ciała, śmierć, szkody psychologiczne, zaburzenia w rozwoju bądź deprywację” [Krug i in, 2002].Cel pracy: Celem niniejszej pracy była analiza wybranych badań, których wyniki dotyczyły uwarunkowań bullingu wśród nastolatków, przy zastosowaniu ekologicznego modelu przemocy. Metoda: W wyborze odpowiednich prac posłużono się następującymi bazami danych: Polska Bibliografia Lekarska, Scopus oraz zastosowano „manualny” przegląd sześciu wybranych czasopism naukowych z dziedziny nauk o zdrowiu. Do analizy wybrano 10 publikacji naukowych, które badały uwarunkowania przemocy wśród nastolatków. Wyniki: Analiza wybranych badań, dokonana w oparciu o ekologiczny model przemocy wykazała, że badania te dotyczyły następujących czynników wpływających na występowanie przemocy wśród nastolatków:•spośród czynników indywidualnych: wiek, płeć, waga, postrzeganie własnego ciała, dochód rodziny, wyniki w nauce, postrzeganie szkoły, miejsce zamieszkania (wieś/miasto), picie i nadużywanie alkoholu, stosunek do szkoły, zadowolenie z życia, samoocena sytuacji materialnej rodziny, liczebność rodziny, struktura rodziny, radzenie sobie ze stresem, pochodzenie etniczne, rasa;•spośród czynników relacyjnych: relacje z rówieśnikami, relacje z nauczycielami, relacje z rodzicami, poczucie osamotnienia;•spośród czynników „społecznościowych”: poczucie bezpieczeństwa w szkole, atmosfera w szkole, presja w nauce, wyposażenie szkół związanych z bezpieczeństwem: monitoring, ochrona;•spośród czynników społecznych: dostęp do gier komputerowych oraz programów telewizyjnych zawierających przemoc.Wnioski: Na podstawie dokonanej analizy można stwierdzić, że najczęściej prowadzone są badania dotyczące oceny czynników indywidualnych i „społecznościowych”, natomiast najmniej jest badań dotyczących oceny czynników społecznych, które z perspektywy zdrowia publicznego są ważnymi uwarunkowaniami bullingu wśród młodzieży.

Introduction: Bulling among teenagers is one of the most serious problem regarding adolescence health and wellbeing in the Polish society. The World Health Organization defines violence as "the intentional use of physical force, threatening or actual, against themselves, other people, or against a group or community, which causes or is likely to cause injury, death, psychological harm, abnormal development or deprivation" [Krug i in, 2002].Objective: The aim of this study was to analyze, in public health approach, determinants of bullying among adolescents, in the selected studies on peer violence. Method: A literature review was conducted in searching publications in the following databases: the Polish Medical Bibliography, the Scopus and "manual" reviewing of six selected scientific journals in the field of health sciences. There were selected ten publications of the studies, which assessed the determinants of bulling among teenagers.Results: The analysis, applying of the ecological model of violence, showed that the selected publications in peers’ violence among teens included the following factors:•individual factors such as: age, sex, weight, body image, family income, school performance, the perception of the school, place of residence (rural/urban), alcohol abuse, attitude toward school, life satisfaction, self-assessment, financial situation of the family, family size, family structure, coping with stress, ethnicity, and race;in relational factors: relationships with peers, relationships with teachers, relationships with parents, feelings of loneliness;•relational factors such as: relationships with peers, relationships with teachers, relationships with parents, feelings of loneliness;•community factors such as: perceived safety at the school, the school’s climate, the pressure in school achievements , school equipment related to safety: monitoring and security systems;•societal factors such as: accessibility to computer games and television programs which include violence.Conclusions: The results showed that the selected publications assessed the most frequently the individual factors and community related to school characteristics factors. The least attention was paid to the societal factors, which are very important determinants of bullin among adolescents from in public health approach.