Przedstawienie głównej bohaterki w adaptacjach filmowych „Pigmaliona” autorstwa G.B. Shaw

Niniejsza praca dotyczy przedstawienia głównej bohaterki w adaptacjach filmowych „Pigmaliona” autorstwa G.B. Shaw. Dramat ten został poddany analizie, ponieważ doczekał się wielu adaptacji i nadal stanowi inspirację dla filmowców oraz dramatopisarzy. Niniejsza praca składa się z trzech rozdziałów: jednego teoretycznego i dwóch analitycznych. W pierwszym rozdziale przedstawiam teorię narratologii w ujęciu Seymoura Chatmana, teorię adaptacji według Lindy Hutcheon oraz techniki filmowe wyszczególnione przez Bernarda Dicka. W drugim rozdziale zwracam uwagę na kontrowersyjne kwestie poruszone w „Pigmalionie”. W trzecim rozdziale poddaję analizie wybrane adaptacje filmowe dramatu, mianowicie brytyjski film „Pigmalion” (1938), amerykański musical „My Fair Lady” (1964) i brytyjską produkcję „Edukacja Rity” (1983), w której główny motyw z „Pigmaliona” został ukazany w kontekście uniwersytetu. Niniejsza praca jest poświęcona kwestiom społecznym, systemowi klasowemu i relacjom płci ze szczególnym uwzględnieniem metamorfozy, jaką przechodzi główna bohaterka. Następnie analizuję, jak wspomniane aspekty są przedstawione za pomocą technik filmowych. Będę próbowała dowieść, że od początku kinematografii aż do drugiej połowy XX wieku przedstawiano postaci kobiece jako bezradne, uległe i pozbawione erudycji. Kobiety jednak podjęły próby wyemancypowania się spod dominacji mężczyzn i uzyskania równego statusu, co zostało przedstawione obrazowo w „Edukacji Rity”.

The thesis is concerned with the representation of the heroine in the cinematic adaptations of G.B. Shaw’s Pygmalion. This drama is worth analysing since it has been widely adapted and still provides both film-makers and playwrights with inspiration. The thesis is divided into three chapters: one theoretical and two analytical. The first chapter presents Seymour Chatman’s approach to narrative theory, Linda Hutcheon’s concept of adaptation and cinematic techniques according to Bernard Dick. The second chapter focuses on controversial issues raised in Pygmalion. The third chapter analyses the selected cinematic adaptations of the play, namely the British film Pygmalion (1938), the American musical My Fair Lady (1964) and the British production Educating Rita (1983), which transposes the main theme of Pygmalion into the context of university. The thesis deals with social issues, the class system and gender relations, laying a particular emphasis on the metamorphosis undergone by the heroine. Furthermore, it is analysed how the aforementioned aspects are demonstrated by means of cinematic techniques. I will argue that from the advent of cinema until the closing decades of the 20th century female characters were depicted as inferior, submissive and feeble-minded. However, women strived to emancipate themselves from male dominance and attain an equal status, which is vividly portrayed in Educating Rita.