Bystanders as visual subjects : onlookers, spectators, observers, gawkers

In this essay, bystanders are analysed not through the lens of topography (i.e. geographical closeness to the events expressed in the term "by-stander"), but as visual subjects. Concerning those who witnessed the Holocaust, bystanders are linked with various types of scopic activities, especially negative ones: they are often generalized as passive onlookers, as "those who stare" with libidinal pleasure [Polish: gapie; French: badauds; German: Schaulustige]. It is surprising, however, that the frequent use of scopic vocabulary is not necessarily associated with developed theoretical concerns. The recent visual (iconic) turn, however, has provided a refined and varied set of tools for analysing the faculty of seeing. Therefore, it is no longer plausible to discuss the processes of seeing without precise conceptualizations. Instead of employing visual terms merely as synonyms, this essay challenges and restructures available categorizations for bystanders as those acquiring knowledge through the sense of sight.

Analiza świadków Zagłady, rozumianych jako nie-neutralni postronni, prowadzona poza tradycyjnym ujęciem topograficznym (opisujących tzw. bystanders z triady Hilberga jako obecnych w danym miejscu podczas popełniania zbrodni). Zważywszy na częstotliwość określeń dotyczących czynności skopicznych świadków Holokaustu (patrzenia, przyglądania się, podglądania, obserwowania) proponuję w niniejszym artykule poważniejsze zastosowanie do analizy postronnych ustaleń płynących z pola badań nad kulturą wizualną. Zwrot piktorialny pozwala na dokładne różnicowanie pojęć, stosowanych dotychczas synonimicznie, i precyzyjniejsze dookreślanie ontologii świadków Zagłady, ich możliwości poznawczych i typów podejmowanych przez nich akcji.