The overview of Russian society in Nikolai Gogol's works

Mikołaj Gogol, jeden z ważniejszych twórców pierwszej połowy XIX wieku, w swoich utworach w krytyczny sposób przedstawia ówczesną epokę, dając czytelnikowi szeroki obraz życia w Rosji czasów Mikołaja I Romanowa. Dla opracowania tego tematu posłużyły następujące utwory: Opowiadania petersburskie (Nos, Szynel, Pamiętnik szaleńca), komedie Rewizor i Ożenek oraz powieść Martwe Dusze. Społeczeństwo pokazane przez pisarza jest pozbawione typowych ludzkich wartości, będących zastąpionymi wypaczonym postrzeganiem rzeczywistości, w której najważniejsze są miejsce na „drabinie społecznej”, pełniona funkcja oraz ilość posiadanych pieniędzy. Postaciami Gogola kierują egoistyczne pobudki, w społeczności szerzy się łapownictwo, a rozbudowany zbiurokratyzowany system urzędniczy potęguje dyskryminację niższej warstwy społecznej oraz zaślepioną pogoń za awansem społecznym. Jednakże, w swych utworach Gogol wyraża również nadzieję. Swe oskarżenia kieruje on bowiem nie tylko w kierunku jednostki ludzkiej, lecz także systemu, który powodował wzgardzany przez autora sposób zachowania, a który można zmienić.

Nikolai Gogol, one of the most prominent artists of the first half of the 19th century, presents in his works a critical view of the current times, giving a reader a wide perspective on Russian society. In order to discuss the topic, the following works were used: The St. Petersburg Stories (The Nose, The Overcoat, Diary of the Madman); comedies Marriage and The Inspector General, as well as Dead Souls novel. The society shown by the writer is deprived of moral values and is confused by misperception of reality. People are devoted to such issues as social hierarchy, professions and wealth. Gogol’s characters are egoistic and greedy in the time of thriving bribery and bureaucratic clerical system that increases discrimination of lower classes in the society. Nevertheless, Gogol accuses not only a human individual, but also the system that was the stimulus of one’s behavior. The author expresses hope that the structure and social attitude can be changed.