O dwóch Galicjach : z Małopolski na krańce Europy, znad Atlantyku nad Wisłę

W ostatnich latach tematyka migracji i tożsamości Cyganów (Romów) stała się tematem palącym w unijnoeuropejskim dyskursie publicznym. O wiele mniej uwagi poświęca się w nim migracjom Cyganów, które mają miejsce poza granicami Unii Europejskiej. Celem niniejszego artykułu jest wy

pełnienie tej luki i ukazanie współczesnych migracji Cyganów w posowieckiej Azji Środkowej, po to by móc spojrzeć, jak ów „palący” problem przedstawia się poza obszarem europejskim. Po rozpa

dzie Związku Sowieckiego i ustanowieniu w Azji Środkowej nowych niepodległych republik, a także wobec trudności gospodarczych, wojen i niepokojów społecznych, w dążeniu do uzyskania środków do życia, wspólnoty „Cyganów” środkowoazjatyckich powróciły do swych dawnych tradycji noma

dycznych i migrują na teren Federacji Rosyjskiej jak też w obrębie Azji Środowej do Kazachstanu. Za

rabają tu na życie żebraniem, okazjonalnie podejmują pracę na budowach, zajmują się też zbieraniem surowców wtórnych. Zasadniczą kwestią rozpatrywaną w niniejszym artykule jest ukazanie, jak te współczesne mi

gracje wpływają na budowanie tożsamości i dobrobytu środkowoazjatyckich „Cyganów”. Przed

stawiona została analiza wielopoziomowych hierarchicznie ustrukturyzowanych tożsamości „Cyga

nów” środkowoazjatyckich, przejawiających się w różnych kontekstach historycznych: jako „ludzi sowieckich”, członków dawnej klasy przewodniej – wiejskiego proletariatu, i jako zdeklasowanej dziś wspólnoty; jako „Cyganie” środkowoazjatyccy lub jako obywatele odnośnych republik środkowoazja

tyckich podczas migracji na terenie Federacji Rosyjskiej vis a vis dominującej wspólnoty społeczeń

stwa rosyjskiego, jak też vis a vis Romów; a także w kontekście regionu środkowoazjatyckiego pod

czas migracji do Kazachstanu oraz w ich krajach ojczystych.

During recent years the topic of Gypsy/Roma migration and identities became a burning topic of pan-EUropean public dis

course. Much less attention is paid to Gypsy migrations outside the borders of the European Union. The present article has an ambitious goal to fulfill this gap and present contemporary Gyp

sy migrations in post-Soviet Central Asia, in order to see how this “burning” topic looks outside the European space. After a breakdown of Soviet Union and establishing new independ

ent republics in Central Asia and in connection to economical difficulties, wars and social unrest, in order to make their liv

ing, the communities of Central Asian ‘Gypsies’ revitalised their former nomadic traditions and migrated towards the Russian Federation and within Central Asia also towards Kazakhstan. There they are earning their living through begging and sporadic work in construction and scrap collection. A central point of this article is to demonstrate the impact of these contemporary migrations on the development of identi

ties and well being of Central Asian ‘Gypsies’. The multilevel, hierarchically structured identities of Central-Asian ‘Gypsies’ are analysed as they appear in different historical contexts – as former “Soviet people,” member of former ruling class of agricultural proletariat, and as declassed community today; as Central-Asian ‘Gypsies’ or as citizens of respective Central Asian Republics during migrations in the Russian Federation vis a vis Russian majority society and vis a vis Roma; as well as in the context of the Central Asian region during the migra

tions to Kazakhstan and in their home countries.