Trying to understand Sarajevo. Living in a besieged city through the eyes of Bosnian writers and directors

Moje zainteresowanie Sarajewem zrodziło się już na pierwszym etapie studiów i prężnie rozwijało się podczas kilku miesięcy które dane mi było w nim spędzić. Będąc na początku swojej slawistycznej przygody postrzegałam Sarajewo jako miejsce orientalne, niedostępne, a poniekąd, przez względu na jego historię hermetyczne i nieprzyjazne. Idąc tym tokiem myślenia nakreśliłam w głowie jego obraz, który niezmiennie trwał w moich wyobrażeniach aż do czasu, gdy wybrałam się w podróż do Bośni, by na własne oczy przekonać się o tym jaki wpływ na przestrzeń miejską i kulturę miało trwające ponad 4 lata oblężenie miasta. Od zakończenia wojny w Bośni minęło 21 lat. Do tego czasu zdążono odbudować zniszczone budynki radia i telewizji, rządu, bibliotek. Zdążono opłakać zmarłych. Niestety do chwili obecnej nie ukarano większości zbrodniarzy wojennych odpowiedzialnych za zbrodnie przeciwko ludzkości. Wielu z nich wciąż nie usłyszało jeszcze wyroków. Bogatsza o doświadczenia, w swojej pracy pragnę skupić się na przedstawieniu literackiej wizji oblężonego Sarajewa widzianej oczami bośniackich pisarzy i reżyserów a także przedstawić zasady obowiązujące w jego obrębie podczas oblężenia oraz problemy z jakimi w tym czasie musieli zmagać się mieszkańcy miasta. Na całym świecie, w kulturze masowej i prasie, powstawały szeregi tekstów, utworów muzycznych, filmów dokumentalnych a nawet strategicznych gier komputerowych, które odnosiły się do krwawych wydarzeń w Bośni w latach 1992 -1995. Dla mnie najistotniejsze stają się jednak zeznania naocznych świadków, którzy byli uczestnikami tych wydarzeń lub których rodziny i przyjaciele znajdowali się pod stałym ostrzałem. Postanowili oni odtworzyć swoje wspomnienia i emocje z tamtego okresu, dając całemu światu osobiste świadectwo. Drugim istotnym dla mnie zagadnieniem staje się degradacja przestrzeni miejskiej, stanowiącej płaszczyznę życia społecznego i jej konsekwencję, wpływające na poczucie tożsamości mieszkańców wielokulturowego Sarajewa. Aby przystąpić do rozważań na temat życia w oblężonym mieście i zagłębić się w jego tajniki niezbędnym jest przedstawienie jego historii, zasad funkcjonowania w jego obrębie jak i w obrębie społeczeństwa któremu było dane koegzystować na jego terytorium.

My interest in Sarajevo arose at the first stage of my studies and developed dynamically during the few months that I have been able to spend there. Being at the beginning of my Slavic adventure, I saw Sarajevo as an oriental, inaccessible and hermetic place. Following this line of thinking, I have outlined its image which invariably persisted in my imagination until I went on a trip to Bosnia, to see what influence the Siege of Sarajevo that lasted from 1992 to 1995 had on the city space and culture. It has been 23 years since the end of the war in Bosnia. Until then, the destroyed buildings of radio and television, government and libraries have been rebuilt. It was time to mourn the dead. Unfortunately, until now, most war criminals responsible for crimes against humanity still have not been punished. Many of them still have not heard the sentences. Richer in experience, in my Master’s Thesis I want to focus on presenting a literary vision of a besieged Sarajevo seen through the eyes of Bosnian writers and directors and present the rules that prevailed during the siege and problems faced by inhabitants. Throughout the world, in mass culture and the press, there has been a series of texts, music, documentaries and even strategic computer games that related to the bloody events in Bosnia. To me, the most important are the testimonies of eyewitnesses who were participants in the War or whose families and friends were under constant fire. Bosnian writers and directors whose works I present in my Master’s Thesis decided to recreate their memories and emotions from that period, giving the whole world a personal testimony. The second important issue in my opinion is the degradation of the urban space, which is the plane of social life and its consistency, affecting the sense of identity of the inhabitants of the multicultural Sarajevo. In order to begin to consider the life in a besieged city and delve into its secrets, it is necessary to present the history of Sarajevo, principles of functioning within it and within the society that was coexistent in its territory.