"Protesting is a duty" : a letter by Eliza Orzeszkowa to Maryla Wolska about the spelling code

Niepublikowany dotychczas list Elizy Orzeszkowej do Maryli Wolskiej jest równocześnie jej głosem w dyskusji na temat zachowania oryginalnej pisowni w edycjach dzieł pisarzy polskich z dawnych epok. Spór o zasady ortografii, który toczył się na łamach prasy w 1909 r., został podjęty przez redaktora „Lamusa”, Michała Pawlikowskiego i w kulminacyjnym momencie przybrał formę protestu pt. Pisownia poetów i jej prawa, podpisanego przez 69 osób z kręgów naukowo-artystycznych. Uwspółcześnienie pisowni proponowane przez Adama A. Kryńskiego, publikującego na łamach m.in „Sfinksa”, spotkało się z krytyką Franciszka Krčeka, slawisty związanego ze Lwowem. Dyskusja nie przyniosła wiążących rozstrzygnięć ani w dziedzinie pisowni, ani nie ugruntowała zasad edytorskich, natomiast po raz kolejny pokazała podstawowe kwestie sporne, dyskutowane w kraju, jak i na emigracji od połowy XIX w.