Nie zabijaj czasu, zmień perspektywę czasową : proaktywność a hedonistyczna teraźniejszość u osadzonych mężczyzn

Celem artykułu jest analiza stylów aktywności mężczyzn podczas odbywania kary pozbawienia wolności oraz związku między stylami aktywności osadzonych a ich perspektywą czasową. Aktywność jest rozpatrywana w dwóch formach, tj. intrapsychicznej i behawioralnej. W badaniu wzięło udział 140 osadzonych mężczyzn w wieku 24–55 lat (M = 34,8; SD = 7,16), przebywających w sześciu zakładach karnych południowej Polski. Prawie dwie trzecie badanych było recydywistami, a średni wyrok wynosił około sześciu lat pozbawienia wolności. Zastosowano samoopisowe metody badawcze. Analiza wyników pozwoliła wyodrębnić trzy style (skupienia) aktywności przejawiane przez osadzonych. Określono je jako: (I) bierność, (II) aktywność zorientowana na cel (proaktywność) oraz (III) aktywność zorientowana na wyobrażenia. Są one powiązane z perspektywami czasowymi, depresyjnością i zmiennymi socjodemograficznymi. Wyniki badań są istotne w kontekście poprawy skuteczności programów resocjalizacji penitencjarnej. W ich świetle podejmowane oddziaływania powinny w większym niż dotychczas stopniu, uwzględniać perspektywy czasowe osadzonych.

The aim of this paper is to analyze men's activity styles during imprisonment and the relationship between prison activity styles and time perspective of inmates. The activity is considered in its two forms, i.e. intrapsychic and behavioral. A total of 140 male inmates, aged 24-55 years (M = 34.8; SD = 7.16), who were housed in six southern Poland prisons participated in the study. Almost two-thirds of the respondents were recidivists, and the average sentence was about six years of imprisonment. Self-descriptive research methods were used. During the analysis of the results, three styles (clusters) of activity manifested by inmates were distinguished. They are defined as: (I) passivity, (II) purpose-oriented activity (proactivity) and (III) imaginary-oriented activity. They are related to the time perspectives, depressiveness and sociodemographic variables. The results of research are vital from the point of view of increasing the effectiveness of rehabilitation programs. However, the interventions taken should take into account (to a greater extent than before) the time perspectives of inmates.