From deviation to the respect for law : remarks on the lack of empathy in the view of Simon Baron-Cohen

Niniejszy artykuł zawiera analizę zjawiska braku empatii, które przedmiotem rozważań w rozprawie The science of evil - On empathy and the origins of cruelty uczynił Simon Baron-Cohen. Przez wyróżnienie składników empatii/braku empatii oraz jej uwarunkowań biologicznych i społecznych następuje odniesienie tego zjawiska do systemów społecznych, w tym systemu prawnego. Analiza koncentruje się na znalezieniu obszarów interakcji pomiędzy brakiem empatii a stosunkiem do obowiązującego prawa, w tym w szczególności do prawa administracyjnego. Co ciekawe, brak empatii nie zawsze musi prowadzić do dewiacji społecznych, gdyż w przypadku osób ze skłonnościami do schematyzacji i systematyzacji nauka zachowań praworządnych, a co za tym idzie - obowiązywanie prawa, ulega wzmocnieniu. Prowadzone są również rozważania na temat biologicznych i społecznych podstaw braku empatii jako zjawiska ściśle indywidualnego i związanego z jednostką, ale którego skutki mają wymiar społeczny, co koresponduje z rozumieniem empatii jako po części wyniku zbiorowego doświadczenia ludzi, a po części ewolucji. Pracę wieńczy sformułowanie autorskiej definicji empatii, za którą uważa się: zdolność do przewidywania konsekwencji podejmowanych działań z punktu widzenia społecznie pożądanych wartości.

The following paper analyzes the problem of the lack of empathy, which S. Baron-Cohen made a subject of his analysis in The science of evil - On empathy and the origins of cruelty. By stressing elements of empathy/lack of empathy and its biological and social circumstances, the author makes reference of this phenomenon to social systems including a legal system. He focuses on finding fields of interaction between lack of empathy and an approach to law, especially administrative law. Interestingly, lack of empathy does not always have to lead to social deviations because, in the case of people with tendencies to schematization and systematization, learning of lawful behavior and therefore binding force of law is subject to enforcement. The author discusses biological and social reasons for the lack of empathy as a phenomenon related to an individual, the effects of which have social dimension; which corresponds with the understanding of empathy as the result of people's collective experience on the one hand, and the result of evolution on the other. The paper ends with the author's own definition of empathy: an ability to predict consequences of actions from the point of view of socially desirable values.