The stoneflies of the Atlantic Pyrenees. The development of the ovarian follicle of the panoistic ovariole of Nemoura obtusa

The ovary of Nemoura obtusa stonefly is built from panoistic ovarioles. In the female imago’s ovariole one can distinguish: a degenerating germarium, a vitellarium – created by ovarian follicles located according to age, and a pedicel. The shield of the ovariole (tunica propria) comprises the basement membrane only. A single ovarian follicle consists of an oocyte and follicular epithelium. During the process of oogenesis the follicles grow and are subject to morphological changes. In previtellogenesis the ovarian follicle cells do not have a lot of organelle. Then the volume of an oocyte increases – the number of organelle and reserve substances: lipid droplets and vitellus in the cytoplasm grows. Producing numerous microvilli leads to the growth of the oocyte surface. Along with the described transitions the shape changes and the volume of cytoplasm and follicle cells’ nuclei increases. Initially flat, they become cubic, cylindrical, oval. There is a sharp increase of the number of secretory organelle and in the advanced choriogenesis KF are packed with vacuoles filled with theca folliculi progenitors. On the terminal oocytes fully shaped, multi-layer ovarian capsules could be observed. While analyzing the obtained results it has been established that the organization of ovarioles and the process of oogenesis is compatible with data obtained for other species from the Euholognatha infraorder which have been already examined.

Jajnik widelnicy Nemoura obtusa budują owariole panoistyczne. W owarioli dorosłej samicy wyróżnić można: degenerujące germarium, witelarium - utworzone przez rozmieszczone według wieku pęcherzyki jajnikowe, oraz pedicel. Osłonę owarioli („tunica propria”) stanowi jedynie blaszka podstawna. Pojedynczy pęcherzyk jajnikowy składa się z oocytu i otaczającego go nabłonka folikularnego. W trakcie procesu oogenezy pęcherzyki jajnikowe wzrastają i podlegają zmianom morfologicznym. W prewitelogenezie komórki pęcherzyka cechuje mała liczba organelli. Następnie wzrasta objętość oocytu - w cytoplazmie pojawiają się coraz liczniejsze organelle oraz materiały zapasowe: krople lipidowe i żółtko. Wytworzenie licznych mikrokosmków prowadzi do wzrostu powierzchni oocytu. Wraz z opisanymi zmianami następuje zmiana kształtu i zwiększa się objętość cytoplazmy i jąder komórek folikularnych. Początkowo płaskie, stopniowo przyjmują kształt kubiczny, cylindryczny, owalny. Wzrasta dramatycznie liczba organelli sekrecyjnych i w zaawansowanej choriogenezie KF upakowane są wakuolami wypełnionymi prekursorami osłon jajowych. Na oocytach terminalnych obserwowano w pełni ukształtowane, kilkuwarstwowe kapsuły jajowe. Analizując otrzymane wyniki stwierdzono, że organizacja owarioli i przebieg oogenezy jest zgodny z danymi uzyskanymi dla innych, do tej pory zbadanych gatunków z grupy Euholognatha.