Atmospheric instability over West Carpatian Mountains in relation to the atmospheric circulation

Celem pracy jest określenie wieloletniej, rocznej i dobowej zmienności występowania chwiejnego stanu atmosfery nad Karpatami Zachodnimi, ocena zróżnicowania przestrzennego zjawiska oraz warunków cyrkulacyjnych sprzyjających tworzeniu ruchów konwekcyjnych w atmosferze. Analizę przeprowadzono wykorzystując dane z reanaliz NCEP-NCAR i kalendarza typów cyrkulacji Grosswetterlagen z 50-letniego okresu 1961-2010. Chwiejność atmosfery wyznaczono trzema metodami – wskaźnikami K, TT oraz SWEAT. Warunki występowania pionowych ruchów wznoszących w atmosferze przedstawiono w odniesieniu do liczby dni oraz częstości ich występowania, zaś zależność zjawiska od sytuacji synoptycznej oceniono wykorzystując częstość i prawdopodobieństwo warunkowe wystąpienia chwiejności atmosfery w poszczególnych typach cyrkulacji. Częstość występowania konwekcji w atmosferze Karpat Zachodnich rośnie z północnego zachodu na południowy wschód. Występowaniu chwiejnego stanu atmosfery sprzyjają sytuacje cyklonalne z adwekcją powietrza z sektora zachodniego.

The main aim of this thesis is to define long-term, annual and diural variability of atmospheric instability over West Carpatian Mountains and to evaluate synoptic situations which encourage atmospheric convection. The analysis were based on data from NCEP-NCAR reanalysis and the calendar of circulation types Grosswetterlagen in the period 1961-2010. Conditionally unstable atmosphere was assessed by three methods – instability indices: K, TT and SWEAT. The results are the number of days and frequency of the atmospheric instability in different time scale. Circulation conditions of phenomenon are presented as frequency and conditional probability of atmospheric instability in circulation types. Frequency of convective moves in atmosphere is increase toward south-east over the studied area. The instability atmosphere is encouraged by cyclonal situations, especially with air-flow from west.