Jedną z najwybitniejszych Polek czynnie zaangażowanych na rzecz edukacji ludności polskiej (przede wszystkim zaś dziewcząt) w Prusach Zachodnich w XIX wieku była Anastazja z Czarlińskich Pospieszyłowa (1801-1878) - nauczycielka, publicystka i działaczka społeczna. W niniejszym artykule została przedstawiona jej biografia i działalność oraz propagowane przez nią poglądy na temat edukacji kobiet wiejskich, które prezentowane były w latach pięćdziesiątych i sześćdziesiątych XIX wieku na łamach polskiej prasy regionu ("Nadwiślanin", "Gazeta Toruńska"). W poglądach tych szczególnie wybrzmiewały idee: pracy organicznej panien obywatelskich z dziewczętami wiejskimi, stowarzyszenia ku kształceniu kobiet niższych warstw społecznych i uruchomienia funduszu na rzecz ich edukacji, a także projekt szkoły gospodarskiej przeznaczonej dla dziewcząt wiejskich.

One of the most outstanding Polish women actively involved in educating the Polish population (mainly girls) in West Prussia in the 19th century was Anastazja Pospieszyłowa (born Czarlińska) (1801-1878), a teacher, commentator and social activist. Th is article presents her biography and activity as well as her views on rural women's education, which were presented in the 1950s and the 1960s in the Polish local press ("Nadwiślanin", "Gazeta Toruńska"). In her views, the following ideas were particularly visible: organic work of noble girls with rural girls, associations advocating the education of women of lower social strata and the launch of a fund for their education, as well as the initiative of creating a school for rural girls.