Tekst podejmuje problematykę praktyk kontrfaktualnych nie tylko na polu akademickiej i eksperymentalnej historii i coraz liczniej powstających w ostatnich latach powieści historycznych, ukazujących alternatywne wersje przeszłości, lecz przede wszystkim na pograniczu humanistyki, nauk przyrodniczych i ścisłych oraz fikcji literackiej, często zawierającej elementy fantastyki naukowej. Na przykładach kilku wybranych utworów mockumentarnych, których autorami są poważani naukowcy z różnych dyscyplin, pokazuje przy tym istotną funkcję tych praktyk w podważaniu obiektywności naukowych dyskursów i ujawnianiu sytuacyjności wiedzy.