Reading as a journey : an educational perspective

Streszcz. po pol. i ang., bibliogr.

Artykuł przedstawia doświadczenie czytelnicze jednostki z perspektywy dydaktyki literatury. Analogia czytania i podróży służy postawieniu pytań o wolność ucznia jako czytelnika, prywatność i niepowtarzalność indywidualnego aktu lektury i miejsce tego aktu w procesie edukacji, co prowadzi do pytania podstawowego: czy czytelnik potrzebuje szkoły? W centrum rozważań odwołujących się do prac Certeau, Izera, Nietzschego znalazły się następujące problemy: zmiana statusu oraz funkcji literatury we współczesnym życiu społecznym i indywidualnym; odmowa czytania, utrwalanie postawy bierności przez praktyki edukacyjne; utożsamianie wiedzy o literaturze z doświadczeniem jej odbioru. Wnioski koncentrują się wokół redefiniowania celów kształcenia literackiego, ukazywania czytania jako potrzeby egzystencjalnej, czytelniczej wolności i odpowiedzialności; roli szkoły w budowaniu czytelniczych kompetencji oraz zakresu i formy działań nauczyciela. Autorka postuluje zmiany strukturalne, które pozwoliłyby na wprowadzanie różnorodnych rozwiązań organizacyjnych i typów zajęć poświęconych literaturze.

The article deals with teaching literature in the context of individual reading experience. Creating the analogy between reading and journey, questions are posed about the student’s freedom as reader, privacy and the uniqueness of the act of individual reading in the educational process. This culminates with the basic question of whether a reader needs school. The main analysis, supported by references to works of Certeau, Izer and Nietzsche, concentrates on the problems of change of status and function of literature in contemporary life, both social and individual, rejection of reading, preservation of passive attitude through educational routine and identification of knowledge about literature with the experience of its reception. Conclusions concentrate on redefinition of the aims of literary education, presentation of reading as an existential need and also deal with the reader’s freedom and responsibility, the role of school in building the reader’s competence, as well as with the range and form of the teacher’s activity. The author postulates structural changes which would allow introduction of a variety of organizational solutions and classes focusing on literature.