Przedmiotem niniejszego artykułu jest omówienie nieznanej dotąd polskiemu prawu regulacji, która była zawarta w uchylonym art. 59a k.k. Wprowadzone ustawą z dnia 27 września 2013 r. o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw rozwiązanie nazywano "umorzeniem restytucyjnym" lub "umorzeniem kompensacyjnym". Opierało się ono na możliwości umorzenia postępowanie karnego w przypadku niektórych przestępstw, na wniosek pokrzywdzonego, pod warunkiem pojednania ze sprawcą, który jednocześnie naprawił powstałą wskutek przestępstwa szkodę lub zadośćuczynił wyrządzonej krzywdzie. Instytucja ta była odpowiedzią na potrzebę usprawnienia i przyspieszenia postępowania. Nadto, stanowiła wyraz przyznania pierwszeństwa woli osoby pokrzywdzonej. Jednakże, po zaledwie dziesięciomiesięcznym okresie obowiązywania, art. 59a k.k. został uchylony, co nie dało możliwości rzetelnej oceny skutków jego stosowania. Niniejsze opracowanie zawiera krótką analizę charakteru prawnego umorzenia postępowania karnego na podstawie uchylonego art. 59a k.k. oraz warunków jego stosowania. Ponadto, przedstawia dokonane zmiany w treści tego przepisu, od momentu przyjęcia przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Karnego projektu tej regulacji do jej wejścia w życie w dniu 1 lipca 2015 r. Zaprezentowano także pożądane propozycje zmian, które należało wprowadzić, zamiast całkowitej rezygnacji z tej instytucji.

The subject of consideration is concerning the issue of the new provision included in the revoked article 59a of the Criminal Code. The solution implemented by the Act of 27 September 2013 was called 'restitution redemption' or 'compensatory redemption'. That regulation was introducing the possibility of redemption of proceeding due to some crimes at the request of a victim on the grounds of victim’s reconciliation with the perpetrator and restitution. It was the response to the requirement of improvement and speeding up criminal proceedings. It also expressed the conception of the leading role of the victim's will besiedes reaction of the justice. Nevertheless, after only ninemonth period of being in force article 59a of the Criminal Code was revoked, without being given the possibility of well evaluation of effect of its application. The aricle contains the short analysis of the legal character and the prerequisites of this redemption. Moreover, the text includes review and evaluation of this regulation from the the Crimnal Law Codification Commitee's proposal to binding resolution. Furthermore, the paper assumes suggestions of substitutions which should be consider instead of rescission of this regulation.