Autor artykułu przedstawia polską, wczesną, Szumanowską koncepcję (z 1925 r.) odnoszącą się do wychowania estetycznego (wychowania przez sztukę). Stefan Szuman (urodzony w 1889 w Toruniu, zmarły w 1972 w Warszawie), byl polskim profesorem pedagogiki i psychologii (psychologii pedagogicznej) w Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakow (1928-1960), doktorem medycyny (Niemcy, Monachium 1914) i doktorem filozofii (Polska, Poznań 1926). Stworzył oryginalną, aksjologiczną, realistyczną, transcendentalną (transcendentną), duchową, głęboko uwrażliwioną, eksperymentalno-poznawczą koncepcję edukacji przez sztukę. Jego koncepcja była stworzona w Polsce przed koncepcją Herberta Reada w Anglii. Ta Szumanowska teoria jest alternatywna (opcjonalna) wobec kulturowego liberalizmu, który zaprezentował Herbert Read. Całość tej Szumanowskiej koncepcji została opisana (zanalizowana) przez dra Marka M. Tytko w jego dysertacji doktorskiej pt. Stefana Szumana koncepcja wychowania przez sztukę (Uniwersytet Jagielloński, Kraków 2006).

The author in the article presents early, Polish, Szuman's conception (from 1925 year) regarding to aesthetic (aesthetical) education (education through art). Stefan Szuman (born in 1889 in Torun, died in 1972 in Warsaw), was the Polish professor of pedagogy and psychology in Jagiellonian University in Cracow (1928-1960), doctor of medicine (Germany, München 1914) and the doctor of philosophy (Poland, Poznan 1926). He created original, axiological, realistic, transcendental (transcendent), soulful, deep feeling, experiential-cognitive conception of education through art. His conception was created in Poland before Herbert Read’s conception in England. This Szuman's theory is the alternative (optional) in the face of cultural liberalism, which was presented by Herbert Read. The whole of this Szuman's conception was described (analysed) by Marek M. Tytko, Ph. D. in his doctor's thesis entitled: Stefan Szuman's conception education through art (Jagiellonian University, Cracow 2006).