Action research and its use in social work

Na okł.: "Na dwudziestolecie studiów o specjalności pracy socjalnej w Uniwersytecie Jagiellońskim"

Rzeczywistość społeczna charakteryzuje się niezwykłą różnorodnością procesów i zjawisk w niej zachodzących, co dla współczesnego pracownika socjalnego jako badacza nauk społecznych stanowi ogromne wyzwanie. W związku z tym, niebagatelna jest rola samego profesjonalisty, który powinien być wyposażony w umiejętności właściwej diagnozy istniejących problemów jednostek, jak też skutecznego ich rozwiązywania. Skuteczność w tym przypadku będzie oznaczała współuczestnictwo jednostki w procesie rozwiązywania problemów, co w rezultacie spowoduje, że przestanie ona być biernym odbiorcą usług pomocy socjalnej, lecz stanie się aktywnym uczestnikiem procesu. Położenie nacisku na podmiotowe podejście do jednostki niesie z sobą daleko idące konsekwencje - przyczynia się do wzrostu aktywności osoby i przełamania jej dotychczasowej bierności, internalizacji podejmowanych działań, a tym samym do podniesienia ich trwałości oraz poprawy jej społecznego funkcjonowania. Mówiąc o znaczeniu badań w działaniu w pracy socjalnej należy zwrócić uwagę na dwa możliwe poziomy ich wykorzystania. Pierwszy, odnosi się do relacji klient – pracownik, w której badanie umożliwia pogłębienie wiedzy, weryfikację dotychczasowych działań i dostosowanie ich przez pracownika do potrzeb odbiorcy. Drugi natomiast odwołuje się do poziomu organizacyjnego. W tym układzie badania są wykorzystywane przez dyrektora - menadżera do wprowadzenia zmiany, usprawnienia funkcjonowania kierowanej przez siebie instytucji i angażują wszystkich pracowników. Możliwości zastosowania badań w działaniu w obszarze pracy socjalnej skoncentrowanej na rozwiązaniach skłoniły Autorki niniejszego artykułu do bardziej wnikliwego spojrzenia na ich podstawowe założenia, cele, role badacza i badanego czy też rozmaite ograniczenia związane choćby z osobą klienta.

The social reality is characterized by a remarkable variety of processes and phenomena occurring in it, which for the modern social worker as a social science researcher is a huge challenge. Therefore, it is undeniably useful role of the professional who should be equipped with the skills proper diagnosis of the existing problems of individuals, as well as effectively solving them. Effectiveness in this case will mean the individual participation in the process of solving problems, which in turn will make it cease to be a passive recipient of social assistance services, but will become an active participant in the process. The emphasis on a subjective approach to the individual brings far-reaching consequences - contributes to an increase in the activity of a person and breaking its previous inaction, internalization of actions taken, and thus to increase their durability and to improve its social functioning. Speaking about the importance of action research in social work should pay attention to two possible levels of their use. First, it refers to a client - employee, which allows you to deepen the knowledge test, verification of current activities and adapt them to the needs of the employee recipient. The second one refers to the organizational level. In this arrangement, the tests are used by the director - manager to implement change, improve the functioning of the institutions they led and involve all employees. Possibilities of using action research in the field of social work focused on solutions that prompted the author of this article for a more in-depth look at their underlying assumptions, goals, roles of investigator and tested or even various limitations associated with the person of the client.