Dispute over romanticism on the treshold of modernity (Baudelaire-Norwid)

Artykuł dotyczy sporów pokolenia Norwida i Baudelaire’a z romantyzmem, które traktuję jako kontynuację polemik wewnątrzromantycznych. Jego celem jest prezentacja sposobów określenia się obu poetów wobec paradygmatu romantycznego ustanowionego przez "wielko-ludów": Mickiewicza i Hugo. Zaproponowana tu analiza komparatystyczna eksponuje nie tylko problemowy aspekt sporu, ale także dążenie do realizacji konkretnego, odmiennego od romantycznego modelu poezji. W przypadku Norwida i Baudelaire’a mamy wszak do czynienia ze znakomitymi poetami zakorzenionymi mocno w romantyzmie, z niego czerpiącymi, ale proponującymi - i to bardziej w praktyce niż w teorii - własną ścieżkę nowoczesnej poezji. Skupię się na wczesnych utworach pisarzy: Fanfarlo Baudelaire’a z jednej i wczesnych fantazjach i dramatach Norwida (Marzenie, Chwila myśli, Wieczór w Pustkach, Noc tysiączna druga...) z drugiej strony. Ambiwalentny stosunek obu pisarzy do romantyzmu - "twórcza zdrada", zakładająca zarazem kontynuację i zerwanie ujawnia się w kreacji bohaterów - jeszcze romantycznych, ale poddających romantyczny idealizm, wyobraźnię, marzycielstwo wyraźnej krytyce. Ta krytyka ze względu na stygmantyzację romantyzmem staje się także samokrytyką.

The subject of the paper is a dispute of the Norwid’s and Baudelaire’s generation over romanticism, a dispute treated as a continuation of intro-romantic polemics. The aim of this comparative analysis is to present the ways of defining poets relative to romantic paradigm established by the "great men" (Mickiewicz, Hugo). This ways are shown primarily in literary texts - and not only through problematic debate, but also through the realization of a concrete, different from the romantic model of poetry. In the case of Norwid and Baudelaire we are dealing with great poets deeply rooted in Romanticism, who derive from this tradition, but proposing - and more in practice than in theory - their own path of modern lyricism. are focuses on early works: Baudelaire Fanfarlo on the one hand and early Norwid fantasies and dramas (Marzenie - Dream, Chwila myśli - Moment of thought, Wieczór w Pustkach- Evening in the Void, Noc tysiączna druga-Second Thousandth Night...) on the other hand. The ambivalent attitude of both writers to romanticism - "creative betrayal", which assumes continuity and rupture at the same time, is revealed in the heroes’ creations - yet romantic, but criticizing romantic idealism, the fantasy, dreams. This criticism - due to the "stigmatization by romanticism" also becomes self-criticism.