Celem niniejszej pracy była analiza filogeografii oraz wzorców zróżnicowania genetycznego w Europie ślimaka z rodzaju Fruticicola. Pomimo szerokiego zasięgu tego rodzaju, dotychczas nie opublikowano wielu badań dotyczących zmienności molekularnej oraz dokładnych analiz cech morfologicznych i anatomicznych tego gatunku. W celu sprawdzenia zróżnicowania populacji pochodzących z różnych części Europy przebadano geny mitochondrialne: COI i 16S rRNA oraz geny jądrowe: 18S rRNA, 28S rRNA, ITS2, histon 3. Dla każdego analizowanego fragmentu uzyskano 125 sekwencji. Uzyskane sekwencje dla COI wykazały dużą zmienność, w sumie stwierdzono 54 haplotypy i wyróżniono 8 głównych jednostek taksonomicznych (mOTU), wyróżnionych na podstawie metod delimitacji gatunków: ABGD i PTP. Wyróżnione mOTU grupowały w wyraźnie oddzielne linie filogenetyczne, które prawdopodobnie odpowiadają trzem różnym gatunkom. W przypadku genu 16S rRNA uzyskano 7 haplotypów. W przypadku 18S rRNA i ITS2 nie wykryto zmienności, a w przypadku 28S rRNA i histonu3 zmienność była niewielka. Badania morfologiczne nie wykazały znaczących różnic w muszlach pochodzących z potencjalnych odrębnych gatunków, a zmienność ubarwienia muszli nie wykazała żadnych prawidłowości. Pewne różnice wykazała analiza PCA dla ośmiu parametrów opisujących kształt muszli oraz drobne różnice wykazano dla badań anatomicznych (nie włączonych w niniejsze opracowanie). Wszystkie wyniki wskazują, że w przypadku Fruticicola w Europie mamy do czynienia z trzema, a nie jednym, jak do tej pory sądzono, gatunkami. Są one przykładem gatunków kryptycznych, czyli zróżnicowanych genetycznie, ale identycznych morfologicznie, choć drobne różnice morfologiczne i anatomiczne mogą wskazywać na gatunki pseudokryptyczne.

The goal of this study was to analyze phylogeography and patterns of genetic differentiation in Europe of the Fruticicola snails. Despite the fact that this species has wide distribution, so far a few studies have been published, especially for molecular differentiation. For this study for snails from different parts of Europe six molecular markers were analysed: for mitochondrial genes: COI and 16S rRNA and for nuclear genes: 18S rRNA, 28S rRNA, ITS2, histone 3. 125 sequences were obtained for each analyzed fragment. The sequences obtained for COI showed high variability, in total 54 haplotypes and eight major taxonomic units (mOTUs) were identified, this identification was based on two delimitation methods: ABGD and PTP. Those mOTUs were grouped in separate phylogenetic lineages that can correspond to three different species. For the 16S rRNA gene, 7 haplotypes were obtained. For 18S rRNA and ITS2, no variables were detected, and for 28S rRNA and histone3 the variable was insignificant. Morphological studies did not show significant differences in shells from potential separate species, and the variability of shell color did not show any regularity. PCA analysis showed some differences for eight parameters describing the shape of the shell and minor differences were shown through anatomical studies (not included in the presented study). All search results show that in the case of Fruticicola in Europe there are three different species. They are an example of the cryptic species, i.e. genetically diverse, but morphologically identical, although minor morphological and anatomical differences may indicate pseudo-cryptic species of Fruticicola in Europe.