W pracy podjęto problematykę autonomii woli stron oraz systemu ochrony konsumentów Unii Europejskiej. Przede wszystkim omówiony został paradygmat autonomii woli w ramach unijnego konceptu systemu ochrony konsumentów. Istotne znaczenie w tym przedmiocie miało materialne oraz formalne ujęcie autonomii woli wykształcone w niemieckiej nauce prawa. Ustalono również, że definicja konsumenta nie pozostaje obojętna dla swobody umów. Wyszczególnione i poddane analizie zostały wybrane instrumenty ochrony konsumentów, które mają na celu ich ochronę przed pojawiającymi się zagrożeniami. System ochrony konsumentów został skonstruowany w oparciu o potrzeby rynku masowego. Jedynie w ograniczonym stopniu dopuszcza on indywidualizację czynności prawnych. Instrumenty ochrony konsumentów ograniczyły możliwości spontaniczności konsumenta i jego prawo do ryzyka, jednocześnie zapewniając względne bezpieczeństwo. Na kanwie tego opracowania rozważono także problematykę obejścia prawa unijnego oraz całkowicie fundamentalne dla prawa cywilnego zagadnienie, jakim jest charakter norm prawnych stanowionych przez Unię Europejską w ramach systemu ochrony konsumenta. Z tego punktu widzenia nieobojętnym było ustalenie, czy prawodawca unijny dysponuje prawem do stanowienia norm dyspozytywnych. W pracy zostały także przedstawione krytyczne uwagi co do obecnego kształtu całego systemu ochrony praw konsumenta, który niekiedy niepotrzebnie ingeruje w pierwotne ujęcie autonomii woli stron. Z tego względu sformułowane zostały postulaty de lege ferenda, których wdrożenie w opinii autora we właściwszy sposób odpowiadałoby potrzebom jednolitego rynku. Ponadto miałoby pozytywny oddźwięk na urzeczywistnienie autonomii woli oraz zapewnienie prawidłowego funkcjonowania wspólnego rynku.

The study considers the issue of autonomy of parties' will and the European Union consumer protection system. First of all, the paradigm of autonomy of will within the EU concept of consumer protection system is discussed. The material and formal approach to the autonomy of will developed in the German jurisprudence was of great importance in this subject. It was found that the definition of consumer is not indifferent to contract freedom. The consumer protection instruments chosen to protect them from emerging risks have been identified and analysed. The consumer protection system has been developed on the basis of mass-market needs. It allows for individualisation of legal transactions only to a limited extent. The consumer protection instruments have reduced the possibilities for spontaneity and the consumer's right to risk while ensuring relative safety. On the basis of this study, the problem of circumvention of EU law was also considered, as well as an entirely fundamental issue for civil law, i.e. the nature of the legal norms established by the European Union as part of the consumer protection system. From this point of view, it was not inconsiderable to determine whether the EU legislator had the right to adopt disposable norms. The study also contains critical comments on the current shape of the entire system of consumer protection, which sometimes unnecessarily interferes with the original concept of the parties' autonomy of will. For this reason, de lege ferenda demands have been formulated, which implementation, in the author's opinion, would be more appropriate to the needs of the single market. In addition, it would have a positive impact on the materialisation of the autonomy of the will and ensuring the proper functioning of the single market.