W dniach od 2 kwietnia do 5 kwietnia 2024 r. prowadzone będą prace związane z wdrożeniem nowej wersji systemu Repozytorium UJ. Nie będzie możliwe wprowadzanie nowych informacji do repozytorium. Za utrudnienia przepraszamy.
Archetyp wojownika skandynawskiej epoki brązu na podstawie petroglifów w odniesieniu do innych źródeł archeologicznych.
pl
dc.title.alternative
Archetype of the Warrior of Scandinavian Bronze Age Based on Petroglyphs in Addition to Other Archeaological Sources
pl
dc.type
licenciate
pl
dc.abstract.pl
Rozpowszechniony w Europie i po za jej granicami etos wojownika przyczyniał się dopowstawania konfliktów zbrojnych, w których wojownicy mieli okazję wykazać się walecznością izdolnościami bojowymi. Archetyp wojownika wyraźnie widoczny jest na całym kontynencie,poczynając od dzieł literackich - Iliady czy Odysei, a kończąc na sztuce naskalnej i pochówkach.Południowoszwedzkie petroglify przedstawiają rogate postacie antropomorficzne dzierżące broń iprzewyższające wzrostem towarzyszy. Charakterystyczny ubiór, wraz z atrybutami, stanowiłwyznacznik pozycji społecznej, a oddany na płaszczyźnie skalnej, był dobrze czytelnym irozpowszechnionym symbolem władzy. Przedstawienia te związane były z wybitnymiwojownikami, a za razem przywódcami lokalnych społeczności. Inne źródła archeologiczne,pochówki, potwierdzają ten obraz i zaprzeczają hipotezom każącym interpretować wyżejwspomniane postaci wyłącznie jako wyobrażenia bóstw. Niektóre z przedstawień bywają określanerównież jako zapis europejskich podróży elit.Celem pracy jest przedstawienie postaci skandynawskiego wojownika epoki brązu. Nawybranych przykładach ukazane zostaną analogie między przedstawieniami petroglificznymi amateriałem archeologicznym w postaci zespołów zabytków i znalezisk luźnych.
pl
dc.abstract.en
The ethos of warrior, widespread among Europe and its borders, was the cause of militaryconflicts, which were giving the opportunity to manifest valour and combat abilities. Archetype ofthe warrior is well noticeable in literature, including Illiad and Odyssey, as well as in rock art andburial. Petroglyphs from southern Sweden depict horned anthropomorphic creatures who wieldweapons and and are taller than their companions. Characteristic clothing with attributes were theindicators of the status and well legible and widespread symbol of power when put on the rocksurface. These depictions were connected with outstanding warriors, who were at the same timechiefs of local communities. Other archeological sources like burrials prove this assumption andcontradict hipotheses which consider rock art as the presentation of gods. Some of the depictionsare defined as records of the journeys of the elite.The aim of the study is to present the bronze age warrior. Based on selected examples thedepiction of analogies between petroglyphical pictures and archeaological sources like groups ofartifacts and loose finds will be shown.